Scalenie i podział nieruchomości – cz.2

Organem kompetentnym do przeprowadzenia postępowania, jak również opracowania projektów uchwał jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Stosowne uchwały podejmuje rada gminy. Zaś uczestnikami postępowania są właściciele, użytkownicy wieczyści oraz samoistni posiadacze. Organem opiniodawczym w procesie scalenia i podziału jest rada uczestników. Rada wydaje opinie w istotnych dla uczestników postępowania sprawach dotyczących projektu scalenia i podziału nieruchomości oraz składanych przez uczestników wniosków, uwag i zastrzeżeń w okresie, kiedy projekt uchwały rady gminy o scaleniu i podziale wyłożony jest do wglądu na okres 21 dni w siedzibie urzędu gminy.

Scalenie i podział nieruchomości może być wszczęte:

• Na wniosek i koszt właścicieli, użytkowników wieczystych i posiadaczy samoistnych, którzy posiadają ponad 50% powierzchni gruntów objętych procedurą
• Z urzędu, jeżeli w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określono obszary wymagające scalenia i podziału (OBOWIĄZKOWO!), albo gdy na obszarze przewidzianym do scalenia i podziału gmina jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym ponad 50% powierzchni gruntów.

Schemat procedury scalenia i podziału nieruchomości.

1. Wszczęcie postępowania w sprawie scalenia i podziału (na wniosek uprawnionych stron lub z urzędu).
2. Analiza okoliczności warunkujących potrzebę wszczęcia scalenia i podziału  (dokonywana przez wójta).
3. Uchwała  rady gminy o przystąpieniu/odmowie przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości.
4. Zebranie informacyjne (organizowane przez wójta).
5. Opracowanie dokumentacji geodezyjnej i przyjęcie jej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (rola geodety).
6. Projekt uchwały rady gminy o scaleniu i podziale ( wyłożony na 21 dni do wglądu zainteresowanym z możliwością zebrania pisemnych wniosków, opinii, uwag i zastrzeżeń).
7. Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości.
8. Decyzje wójta gminy o ustaleniu opłat adiacenckich.

Efekty procedury scalenia i podziału:

1. Konsekwencje przestrzenne i zmiany w stanie infrastruktury technicznej:
   • Poprawa struktury przestrzennej nieruchomości,
   • Wydzielenie terenów pod nowe drogi lub przeznaczonych na poszerzenie istniejących dróg publicznych,
   • Ułatwienie dostępu do dróg publicznych,
   • Podniesienie poziomu wyposażenia gruntów w urządzenia infrastruktury technicznej.
2. Konsekwencje prawne:

• Zmiana dotychczasowego stanu posiadania (każdy uczestnik postępowania otrzymuje, odpowiednio na własność lub w użytkowanie wieczyste, w zamian za nieruchomości objęte scaleniem i podziałem, nieruchomość składającą się z takiej liczy nowo wydzielonych i racjonalnie ukształtowanych działek gruntu, których suma powierzchni jest równa powierzchni dotychczasowej jego nieruchomości pomniejszonej proporcjonalnie o potrącenia na rzecz stworzonego nowego układu drogowego. Wielkość pomniejszenia jest obliczona osobno dla każdego uczestnika postępowania i jest proporcjonalna do powierzchni każdej nieruchomości objętej scaleniem. Różnice w powierzchniach są wyrównywane odpowiednimi dopłatami gotówkowymi.
• wydzielone nieruchomości gruntowe pod drogi przechodzą z mocy prawa, za odszkodowaniem, na własność odpowiednich JST,
• Zamknięcie istniejących ksiąg wieczystych,
• Otwarcie i dokonanie wpisów w nowych księgach wieczystych,
• Wprowadzenie zmian w katastrze nieruchomości i ujawnienie nowego stanu prawnego.

3.  Konsekwencje finansowe:

a) koszty gminne:

• odszkodowania za grunty, które przeszły na własność gminy oraz za urządzenia, które nie mogą być odłączone od gruntu, a także drzewa i krzewy,
• koszty wybudowania niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej, (chyba, że na mocy postanowienia strony ustaliły inaczej),

b) koszty, które ponoszą uczestnicy scalenia i podziału:

• dopłaty w gotówce za różnice pomiędzy powierzchnią otrzymaną fizycznie na gruncie (ekwiwalentem) a powierzchnią, jaka powinna być przyznana zgodnie z zasadami rozliczeń powierzchniowych (art. 105 ust 2 u.g.n.),
• koszty przeprowadzenia postępowania, proporcjonalnie do wniesionych powierzchni nieruchomości tj. koszty sporządzenia dokumentacji, wyceny nieruchomości i ich części składowych i in.,
• opłaty adiacenkie, w wysokości do 50% wzrostu wartości tych nieruchomości w stosunku do wartości nieruchomości dotychczas posiadanych od osób, które uzyskały nowe nieruchomości o wyższej wartości.

Wysokość stawki procentowej opłat adiacenckich ustala rada gminy w uchwale o scaleniu i podziale nieruchomości, przy czym termin i sposób wnoszenia tych opłat ustala wójt, burmistrz albo prezydent miasta w drodze ugody z uczestnikami, a w razie braku ugody rozstrzyga o tym rada gminy w drodze uchwały.