Plan ogólny w kolejnych miastach. Zmiana celów w KPO

Kolejne miasta rozpoczynają prace nad planami ogólnymi. Te akty prawa miejscowego mają zastąpić dotychczasowe Studia Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Równocześnie – rząd zakłada korekty w celach milowych KPO, które umożliwią zmiany w ustawie o planowaniu przestrzennym i wydłużenie terminu przygotowania planów ogólnych.

Ubiegłoroczna nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zobowiązała gminy do przyjęcia planu ogólnego. To nowe narzędzie planistyczne, które zastępuje studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w danej gminie. Według znowelizowanej ustawy o planowaniu przestrzennym, którą przyjęto w lipcu ubiegłego roku, plany ogólne powinny zostać przyjęte do dnia 1 stycznia 2026 roku.

Wycinek ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Szczecina
Wycinek ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Szczecina

Pieniądze z KPO, a plany ogólne

Termin przygotowania planów ogólnych, przygotowany w ostatniej reformie, został uwiązany zapisami Krajowego Programu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Reforma planowania i zagospodarowania przestrzennego znalazła się w nim pod punktem A1.3.

Nadrzędnym celem reformy jest stworzenie stabilnego i przewidywalnego klimatu inwestycyjnego dla sektora budowlanego, a także przeciwdziałanie niekontrolowanemu rozlewaniu się zabudowy na tereny podmiejskie, zwłaszcza największych miast.

– czytamy w dokumentach zatwierdzających polskie KPO

Wśród celów uwzględniono zmianę przepisów dotyczących planowania na szczeblu gminnym, zwiększenie partycypacji społecznej w planowaniu i usprawnienie dostępu do informacji na temat zagospodarowania przestrzennego. O szczegółach pisaliśmy na naszym portalu.

To w kamieniach milowych KPO wpisano m.in. przyjęcie nowelizacji ustawy planistycznej czy określono odsetki gmin, które przyjęły ogólny plan zagospodarowania przestrzennego. Ustawę udało się przyjąć z opóźnieniem względem pierwotnych założeń.

Celem szczegółowym jest bowiem przygotowanie nowej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przyjęcie przez większość gmin “planów ogólnych” do połowy 2026 roku. Są to niezwykle ambitne plany, biorąc pod uwagę, że dopiero co zakończono pierwszy etap pre-konsultacji reformy ustawy planistycznej, dotyczącej właśnie planu ogólnego.

– pisaliśmy w 2021 roku

Cel może nie być osiągnięty też w przypadku planów ogólnych. W wersji sprzed dwóch lat założono, że 10% gmin przyjmie dokumenty do końca tego roku. W połowie 2026 roku wskaźnik ten miałby wynosić aż 80%.

Wycinek z prezentowanego studium dla Jastrzębia-Zdroju
Wycinek z projektu studium dla Jastrzębia-Zdroju

Samorządy nie zdążą z uchwaleniem planów ogólnych

Dlatego rząd rozpoczął prace nad rewizją tej części KPO. Planowane zmiany zaprezentowano w połowie marca. Zmienić mają się kamienie milowe – nowym wskaźnikiem osiągnięcia celu ma być publikacja projektu planu ogólnego w BIP – nie zaś przyjęcie dokumentu. Oznacza to, że cel zostanie spełniony jeszcze przed etapem konsultacji społecznych i zbierania wniosków do planu. Zmiana dotyczy obu kamieni milowych zapisanych w KPO. Trwający proces konsultacji publicznych rewizji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności trwa do 15 kwietnia 2024 r.

Jest to efekt uwag płynących z wielu samorządów oraz instytucji o małych szansach na przygotowanie i przyjęcie dokumentu obejmującego teren całej gminy dla wszystkich jednostek w Polsce. Zgodnie z informacją ministerstwa, w połowie marca jedynie 131 gmin rozpoczęło formalnie procedurę sporządzenia planu ogólnego.

Miasta rozpoczęły prace nad planami

Jednym z takich miast są Katowice. Jego mieszkańcy mogą do 15 kwietnia można zgłaszać wnioski do planu ogólnego. Rada Miasta przyjęła uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia planu w dniu 25 stycznia. Szczegóły na miejskiej stronie BIP.

W dniu 21 marca podobną uchwałę przyjął Gdańsk, a w lutym – Łódź. Prace rozpoczęły również m.in. Starogard Gdański, Kielce (jeszcze w 2023 r.) czy Koszalin (styczeń 2024 r.)

W stolicy przygotowywany było Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, które w 2023 roku wyłożone było do publicznego wglądu. Warszawa zdecydowała się na kontynuację konsultacji społecznych, by zebrać uwagi i zawrzeć je w nowym planie ogólnym. Podobnie w Krakowie – Rada Miasta w styczniu odstąpiła od sporządzenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa” i przystąpiła do sporządzenia planu ogólnego miasta Krakowa.

Kolejne zmiany w ustawie o planowaniu?

Według aktualnych przepisów, w przypadku gdy gmina nie zdąży z uchwaleniem planu ogólnego do 2026 roku to nie będzie miała możliwości wydania nowych decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub warunkach zabudowy. Ważność natomiast zachowałyby decyzje wydane wcześniej (i wciąż w mocy), a także realizować można byłoby inwestycje w oparciu o miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.

Czy zmienią się terminy wejścia w życie nowelizacji ustawy planistycznej? Zmiana zapisów w KPO otworzyć może przesunięcie terminu wejścia w życie wybranych przepisów ostatniej nowelizacji lub ich szersze korekty – a co za tym idzie: więcej czasu na uchwalenie planów ogólnych przez gminy.

Katowice | fot. Sojomail | WIkimedia Commons | lic. CC-BY-SA-3.0