Londyn: 155 lat kolei podziemnych

W dniu 10 stycznia minie 155 rocznica pierwszego kursu kolei podziemnej z pasażerami. Pierwszy pociąg pojechał w 1863 roku w Londynie, między stacjami Paddington (zwaną później Bishop’s Road) oraz Farringdon Street.

Mapa londyńskiego metra z 1908 roku | lic. PD

Uroczyste oddanie do użytku metra odbyło się dzień wcześniej, 9 stycznia 1863 roku. Za budowę linii odpowiadała prywatna firma Metropolitan Railway. Przez pierwsze lata w londyńskim metrze nie było pociągów elektrycznych – na te poczekać trzeba było kilkadziesiąt lat. Pierwsze linie obsługiwały lokomotywy parowe, stąd też charakterystyczne “puste fasady” budynków, na których zapleczach przebiegały otwarte fragmenty tuneli – przykładem takim są budynki przy 23-24 Leinster Gardens.

Już w 1884 roku pod ulicami brytyjskiej stolicy poruszało się około 800 pociągów. Kolejne lata to dalszy rozwój i elektryfikacja linii. Podczas II wojny światowej tunele służyły nie tylko jako schrony, ale i ochrona najcenniejszych dokumentów oraz eksponatów z londyńskich muzeów.

W okresie powojennym przedsiębiorstwa kolejowe zostały znacjonalizowane. W ten sposób metro trafiło pod zarządzanie podlegające ówczesnym ministerstwom. Dopiero w 1970 wpływ na jednostkę uzyskały władze Greater London. Londyńskie metro było też miejscem trafgicznych wydarzeń: w 1987 roku na stacji King’s Cross wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 31 osób, zaś 7 lipca 2005 stało się celem ataków terrorystycznych.

Metro dziś

Mimo 11 linii z licznymi ich rozgałęzieniami i wariantami, Londyn stale rozwija sieć podziemnych połączeń kolejowych. Sztandarowym projektem jest Crossrail, który stanowić będzie nowe i szybsze połączenie na osi wschód – zachód łącząc m.in. lotnisko Heathrow, główne dworce kolejowe, centrum miasta, biurowy rejon Docklands czy intensywnie zagospodarowywane rejony stadionu olimpijskiego w Stratford. Pierwsze połączenia Crossrail w ramach Transport for London, wykorzystujące naziemne torowiska, funkcjonują od 2017. W ciągu najbliższych dwóch lat stopniowo będą uruchamiane kolejne fragmenty trasy i połączenia.

Najważniejszy będzie odcinek w tunelu, łączący stacje Liverpool Street i Paddington. Po uruchomieniu ruchu, nastąpić mają zmiany na najbardziej popularnej ulicy handlowej miasta: Oxford Street. Plany te niedawno ogłosił burmistrz brytyjskiej stolicy Sadiq Khan. Linia Elizabeth będzie obsługiwać tę część miasta dwoma stacjami: Bond Street oraz Tottenham Court Road.