Książka: Jan Chmielewski, Szymon Syrkus “Warszawa Funkcjonalna”

Centrum Architektury w ramach swojej serii „Fundamenty” publikuje najważniejsze dzieła architektoniczne. Po 79 latach od pierwszego wydania, fundacja wznowiła „Warszawę Funkcjonalną” – dzieło, które swoją treścią zachwyciło zarówno Stefana Stażyńskiego, jak i Le Corbusiera. Książka ta absolutnie jest pozycją obowiązkową w biblioteczce każdego urbanisty.

Warszawa funkcjonalna powstała w 1934 roku w wyniku połączenia sił urbanistów pracujących w stołecznym ratuszu pod wodzą Jana Chmielewskiego – młodego absolwenta Politechniki Warszawskiej, dzięki któremu rozwinęła się warszawska urbanistyka oraz warszawskiej awangardy architektonicznej – Praesensu,  reprezentowanej przez Szymona Syrkusa. Chmielewski, szybko po studiach stał się pionierem planowania regionalnego w Polsce i na świecie. Dzięki jego współpracy z Szymonem Syrakusem – jednym z najważniejszych postaci polskiej awangardy lat 20, powstało wyjątkowe dzieło, mające do dnia dzisiejszego ogromny wypływ na rozwój miasta.

Warszawa funkcjonalna była długofalowym, przyszłościowym opisem rozwoju regionu aglomeracji Warszawy. Autorzy skupili się nie tylko na rozwoju centrum miasta – podeszli do tematu holistycznie, traktując cały kompleks miejski jako jedność, który trzeba rozwinąć. Wiedzieli jednocześnie, że nie jest możliwa realizacja zadania w ówczesnych czasach i swoje opracowanie traktowali jako realną propozycję rozwojową na przyszłość. Dzięki temu, książka do dziś jest uznawana za wzór całościowego myślenia o mieście i regionie, łączącego świadomość niezmiennych prawidłowości ze zgodą na nieprzewidywalność.

Praca wydana w Warszawie, a wiosną 1934 roku zaprezentowana w Londynie, wzbudziła aplauz samego Le Corbusiera i Gropiusa, a następnie dostarczyła inspiracji Stefanowi Starzyńskiemu podczas procesu odbudowywania Warszawy. Jej wpływ odczuwalny był w planowaniu Warszawy przez kolejne dziesięciolecia.

Książkę uzupełnia obszerny wstęp pt. „Wyzwanie z przeszłości”, przygotowany przez znawców warszawskiej urbanistyki XX wieku: Małgorzata Kuciewicz, Maciej Czeredys i Joanna Porębska-Srebrna. Tekst wzbogacony jest 19 ilustracjami, m.in. odnalezionymi w Zurychu planszami przygotowanymi przez warszawskich urbanistów na IV Kongres Architektury Nowoczesnej (CIAM) w 1933 r., zdjęciami i planszami z wystawy Warszawa przyszłości (1936) oraz kongresu urbanistycznego w Hastings (1946). Okładkę, inspirowaną grafiką lat 30., oraz szatę graficzną zaprojektował Kuba Sowiński (Biuro Szeryfy).

Kto powinien przeczytać tą książkę? Absolutnie każdy urbanista oraz każdy, kto jest zainteresowany rozwojem oraz faktorami kierującymi rozwojem miast. Doskonale napisana, wskazująca na istotne czynniki rozwojowe miasta, o których często urbaniści zapominają. Dodatkowym atutem książki jest bogata ilustracja w diagramy wykonane do opracowania Warszawy Funkcjonalnej szeroko wykorzystywane w epoce modernistycznej. Dzięki diagramom, możemy mieć lepsze wyobrażenie treści przekazywanej w książce.

Książkę zrecenzowaliśmy dzięki uprzejmości fundacji Centrum Architektury.

O KSIĄŻCE:
Jan Chmielewski, Szymon Syrkus
„Warszawa funkcjonalna. Przyczynek do urbanizacji regionu warszawskiego”
Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Biuro Szeryfy
Słowo wstępne: Małgorzata Kuciewicz, Maciej Czeredys, Joanna Porębska-Srebrna
Redaktor prowadzący: Grzegorz Piątek
Nakład: 1200 egz
Liczba stron: 116
Format: 16 × 24,5 cm, pion
Okładka: miękka z szerokim skrzydełkiem
Cena detaliczna: 39 zł
Dystrybucja ogólnopolska i sklep internetowy:
Bęc Zmiana, [email protected]