Ten artykuł otwiera serię dotyczącą sylwetek osób związanych z gospodarka przestrzenną oraz urbanistyką.
Artykuły będą bazować na podobnym schemacie opisującym pokrótce biografię postaci.
W tekstach znajdziecie Państwo informacje o niezwykłych projektach oraz wizjach twórców.
Dowiecie się, kiedy żyli i tworzyli, jaką uczelnię skończyli oraz przede wszystkim co po sobie pozostawili.
Na pierwszy ogień wybrałem człowieka, którego powinien kojarzyć każdy urbanista, a już w szczególności
architekt. Mowa oczywiście o Witruwiuszu.
Marcus Vitruvius P
W swojej wypowiedzi będę odnosił się wyłącznie do Księgi Pierwszej. W rozdziale trzecim Witruwiusz zawarł podział architektury, która posiadała trzy dziedziny składowe: budownictwo, konstrukcję zegarów oraz budowę machin. Kolejny podział dotyczył już samego budownictwa. Witruwiusz wyodrębnił budownictwo publiczne oraz prywatne (domy Rzymian). W skład budownictwa publicznego wchodziły: budownictwo obronne – mury, wieże, bramy; sakralne – świątynie, miejsca kultu bogów nieśmiertelnych oraz użyteczności publicznej – porty, place, łaźnie, teatry i “wszelkie tym podobne rzeczy przeznaczone do użytku publicznego”.
Witruwiusz zaznaczał, iż przy budowie należy uwzględniać trzy cechy: trwałość, celowość i piękno.
Poprzez trwałość rozumiał staranny dobór materiałów budowlanych. Celowość definiował jako bezbłędne rozplanowanie przestrzeni, nie ograniczające możliwości użytkowania i uwzględniające strony świata odpowiednie do przeznaczenia budynków. Piękno to stan, kiedy wygląd budowy jest miły i wykwintny, a wymiary poszczególnych członów oparte będą na właściwych zasadach symetrii.
Dla Witruwiusza istotnym było, aby potencjalne miejsce zamieszkania było jak najzdrowsze.
Za takie uważał miejsca na wzniesieniach, niedostępne dla mgły i szronu, zlokalizowane w strefie umiarkowanej. Ważną rolę w kreowaniu przestrzeni miejskiej wg Witruwiusza stanowiły wiatry. Dostrzegał, że zimne wiatry, choć dokuczliwe, to mają “uleczalną moc”, podczas gdy ciepłe i wilgotne wiatry niosą ze sobą choroby i osłabienie. Wszystkie swoje tezy Witruwiusz potwierdzał przykładami z życia (np. rozważania dotyczące wiatrów odnosił do życia ptaków i ryb).
Kolejna wskazówka dotyczyła obronności miasta. Witruwiusz był zwolennikiem formowania miasta na kształt koła. Uzasadniał to możliwością dostrzeżenia nieprzyjaciela z każdej strony. Gdy teren został ufortyfikowany, przystępowano do wytyczania ulic i plac
Istotną rolę w życiu starożytnych Rzymian odgrywała wiara. Ze względu na politeizm każde bóstwo musiało mieć precyzyjnie zdefiniowaną lokalizację świątyni i przykładowo: świątynia Apollina budowana była w okolicach teatru, Merkurego – przy forum, a Marsa poza murami, aby bronił miasto przed atakami nieprzyjaciół.
Powyższy tekst stanowi streszczenie zaledwie pierwszej z dziesięciu ksiąg. Jeżeli jesteście ciekawi, jakie kierunki i wytyczne Witruwiusz wprowadził do architektury, koniecznie sięgnijcie po pozycję “O architekturze ksiąg dziesięć”!