Dziesięć nowych miast, w większości takich, które posiadały już prawa miejskie do XIX wieku. Do tego powiększenia i zmiany granic kilku kolejnych. Dziś na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy.
Nowe miasta w 2021 roku | oprac. WW
Dziesięć nowych miast
Z dniem 1 stycznia 2021 r. planowane jest nadanie statusu miasta dziesięciu miejscowościom.:
- Kamieniec Ząbkowicki – będący siedzibą gminy, w powiecie ząbkowickim, w województwie dolnośląskim. Miejscowość liczy ponad 4500 mieszkańców, cechy funkcjonalno-przestrzenne projektowanego miasta Kamieniec Ząbkowicki wykazują jego miejski charakter, W XIX-wieku miejscowość w posagu otrzymała Marianne von Oranien-Nassau, która wraz z mężem, Albrechtem Pruskim zlecili budowę pałacu wraz z pakiem. Znaczna część miejscowości jeszcze do II wojny światowej należała do Hohenzollernów. Inne zabytki to Zespół Klasztorny Cystersów wraz z kościołem klasztornym, obecnie parafialnym, budowanym etapami począwszy od I połowy XIV w., czy Kościół Ewangelicki wzniesiony w latach 1882-1885 (obecnie pełniący funkcję gminnej sali wystawienniczej). Kamieniec Ząbkowicki pełni rolę węzła kolejowego, przez który przechodzą linie kolejowe Wrocław-Międzylesie i Legnica-Katowice. Za zmianą opowiedziało się ponad 70% mieszkańców.
- Goraj – siedziba gminy, w powiecie biłgorajskim, w województwie lubelskim. W uzasadnieniu czytamy, że cechy funkcjonalno-przestrzenne projektowanego miasta Goraj wykazują jego miejski charakter. Centrum miejscowości stanowi rynek odnowiony w 2010 roku, wraz
z promieniście rozchodzącymi się od niego ulicami. Miejscowość posiadała prawa miejskie w latach 1398-1869. Zmiana ma być więc przywróceniem praw, utraconych w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Praktycznie wszyscy mieszkańcy gminy byli za zmianą statusu miejscowości. Goraj liczy mniej niż tysiąc mieszkańców i może stać się jednym z najmniejszych miast Polski. - Kamionka – siedziba gminy w powiecie lubartowskim, w województwie lubelskim z blisko dwoma tysiącami mieszkańców. Podobnie jak w Goraju, w centrum miejscowości znajduje się rynek, a zdaniem twórców rozporządzenia, cechy funkcjonalno-przestrzenne projektowanego wykazują miejski charakter miejscowości. Również Kamionka utraciła prawa miejskie w wyniku represji carskich – posiadała je w latach 1458-1869.
- Sochocin – siedziba gminy, w powiecie płońskim, w północnej cześć województwa mazowieckiego jest kolejną miejscowością, która utraciła prawa miejskie w zaborze rosyjskim, po powstaniu styczniowym. Miejscowość posiadała je w latach 1385-1869 r. W centrum miejscowości znajduje się rynek, zrewitalizowany w latach 2009-2010, a także kościół parafialny oraz park, Miejscowość zamieszkuje blisko dwa tysiące mieszkańców.
- Solec nad Wisłą – siedziba gminy w powiecie lipskim, w województwie mazowieckim to kolejna miejscowość, która posiadała prawa miejskie od XIV w. do 1869 roku. W uzasadnieniu czytamy, że miejscowość zachowała w sposób nienaruszony dawną oryginalną strukturę topograficzną zabudowy, która istnieje co najmniej od schyłku XVIII w. Rynek w kształcie litery L pełni funkcję kulturalno-rekreacyjną. Przez miejscowość przebiega wiele oznakowanych szlaków rowerowych, Solec nad Wisłą z uwagi na coroczny napływ turystów oferuje także bazę noclegową, Do zabytków Solca nad Wisłą należą m.in.: kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP wzniesiony w XIV w., kościół cmentarny p.w. św. Barbary z XII w., dom podcieniowy, drewniany z końca XVIII w. czy zespół klasztorny reformatorów wzniesiony w 1626 r., Mieszka w nim mniej niż tysiąc osób.
- Wiskitki – zlokalizowana przy autostradzie A2 siedziba gminy, w powiecie żyrardowskim, w województwie mazowieckim. Wiskitki są kolejną miejscowością, gdzie przywracane są prawa miejskie, utracone w 1869 roku (uzyskane w 1595 r.). Centrum miejscowości stanowi zespół dawnego rynku i kościoła wraz z historycznym rozplanowaniem miasta, Do zabytków Wiskitek wpisanych do rejestru zabytków należą m.in.zespół kościelny Wszystkich Świętych i Św. Stanisława z XVI-XIX wieku, szkoła murowana z połowy XIX wieku, budynek koszar wojskowych powstały około 1900 r., zespół młyna motorowego z około 1912 r. W Wiskitkach mieszka około 1500 osób.
- Dubiecko – siedziba gminy w powiecie przemyskim, w województwie podkarpackim. Również ta miejscowość posiada cechy funkcjonalno-przestrzenne, wskazujące na miejski charakter. Miejscowość posiadała prawa miejskie w latach 1407-1934, a utraciła je w wyniku zmian administracyjnych i tworzenia tzw. gmin zbiorowych. Nad rzeką San znajduje się Zespół Zamkowo-Parkowy z zamkiem z XVI wieku, w którym urodził się w 1735 r. Ignacy Krasicki. Miejscowość liczy jedynie blisko 900 mieszkańców.
- Wodzisław – siedziba gminy w powiecie jędrzejowskim, w województwie świętokrzyskim. Jest to kolejna miejscowość, która straciła prawa miejskie w 1869 roku. Po raz pierwszy uzyskał je w 1366 roku. W centrum miejscowości znajduje się rynek w kształcie czworoboku, zrewitalizowany w latach 2010-2012, od którego rozchodzą się ulice posiadające historyczną zwartą zabudowę. Układ przestrzenny wokół rynku jest objęty ochroną konserwatora zabytków, Przez miejscowość przebiega droga ekspresowa S7, Wodzisław liczy ponad tysiąc mieszkańców.
- Budzyń – siedziba gminy w powiecie chodzieskim, w województwie wielkopolskim liczy blisko pięć tysięcy mieszkańców. To dawne miasto królewskie. Proces lokacji miejskiej Budzynia rozpoczął się już w pierwszej połowie XV wieku. Król Władysław IV Waza w 1641 r. potwierdził prawa miejskie Budzynia oraz jego herb. Również kolejni władcy Polski dokonywali potwierdzenia praw miejskich Budzynia. W 1934 r. Budzyń utracił status miasta. Budzyń posiada zwartą zabudowę oraz jednoznacznie wykształcone centrum: rynek, pod obecną nazwą Plac Wolności,
- Koźminek – siedziba gminy w powiecie kaliskim, w województwie wielkopolskim. Miejscowość posiada wyodrębnione centrum, z rynku wychodzą promieniście główne ulice ze zwartą zabudową. Koźminek posiadał prawa miejskie od XIV w. (lokacja na prawie niemieckim) do 1870 r. Zmiana jest więc również przywróceniem praw miejskich utraconych w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Zabytki Koźminka to m.in. Kościół parafialny pw. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, z przełomu XV i XVI w., kaplica ewangelicka z 1903 r. ze szkołą parafialną i mieszkaniem Kantora, dwór wzniesiony w XVIII,
Dodatkowo, zmienią się granice Zielonej Góry, która wymieni się gruntami o powierzchni ponad 80 hektarów z gminą Świdnica. Krosno powiększy się o około 100 hektarów z terenu gmin Krościenko Wyżne oraz Miejsce Piastowe, zaś Rzeszów przyjmie w swoje granice 240 hektarów z gminy Głogów Małopolski. Powiększą się również Kruszwica (kujawsko-pomorskie), Brwinów (mazowieckie), Pasłęk (warmińsko-mazurskie), Jarocin (wielkopolskie), Głogów Małopolski (podkarpackie)
Nie wszystkie wnioski rozpatrzone zostaną pozytywnie. Wynika to z braku obopólnych zgód samorządów w przypadkach powiększenia. Dotyczy to wniosków o powiększeniu Pucka, Włocławka i Dęblina, a także powiększenia Rzeszowa o cześć gmin Krasne i Boguchwała.
- Wniosek Rady Miasta Włocławek o zmianę granic miasta na prawach powiatu Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie) i gminy Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie, powiat włocławski),
- Wniosek Rady Miasta Dęblin o zmianę granic miasta Dęblin (woj. lubelskie, powiat rycki) i gminy Stężyca (woj. lubelskie, powiat rycki),
- Wniosek Rady Miasta Rzeszowa o zmianę granic miasta na prawach powiatu Rzeszów (woj. podkarpackie) i gmin: Krasne i Boguchwała (woj. podkarpackie, powiat rzeszowski),
- Wniosek Rady Miasta Puck o zmianę granic miasta Puck (województwo pomorskie, powiat pucki) i gminy Puck (województwo pomorskie, powiat pucki),