Strop urbanistyczny to jeden z trzech podstawowych elementów kompozycji urbanistycznej rozpięty pomiędzy ścianami otaczającymi obserwatora. Występuje w przeróżnych postaciach i może być kształtowany przez człowieka. Artykuł ten chciałbym poświęcić typologii stropów urbanistycznych popartych przykładami z różnych zakątków świata. Z tego miejsca chciałbym także zachęcić wszystkich czytelników do dzielenia się w komentarzach swoimi obserwacjami.
Najczęściej występującym stropem urbanistycznym jest oczywiście… niebo, ale w tym artykule chciałbym zaprezentować przykłady, które powstały przy udziale architektów, architektów krajobrazu, planistów, władz, ekologów i innych zawodów odpowiedzialnych za kreowanie przestrzeni.
1. Budynki
Wśród budynków można wyróżnić miejskie biurowce oraz historyczne dominanty. Reprezentantami pierwszej grupy są przeważnie drapacze chmur, zlokalizowane w dzielnicach centralnych, usługowych. Za przykład niech posłuży Causeway Bay w Hongkongu. Wchodząc w gąszcz wieżowców, obserwator spoglądając w górę dostrzega niekończące się rzędy okien, a niebo pełni już wyłącznie rolę dodatku. Druga grupa – historyczne dominanty również świetnie mogą służyć jako strop urbanistyczny. Doskonałym przykładem są wieże monumentalnych, często pochodzących jeszcze ze średniowieczna, kościołów. Do dziś stanowią one punkty charakterystyczne w wielu europejskich miastach, tak jak kościół w niemieckim Ulm.
2. Naturalne stropy urbanistyczne
Nie zawsze strop urbanistyczny trzeba kojarzyć z czymś, co ciągnie się w nieskończoność, aż po samo niebo. Świetnie obrazuje to zielony tunel znajdujący się w mieście Równe na Ukrainie. Korony drzew całkowicie zakrywają niebo, a efekt uzyskany w ten sposób jest, moim zdaniem, zapierający dech w piersiach.
3. Elementy infrastruktury
Nie sposób nie wspomnieć o technicznym krajobrazie miast, który również unosi się ponad naszymi głowami. Rurociągi, wielopoziomowe węzły drogowe, zadaszenia, linie wysokiego napięcia, a także wszystkie inne elementy umożliwiające nam funkcjonowanie w mieście są niezbędne. Niestety, przy swojej wysokiej użyteczności, infrastruktura drogowa i techniczna nie jest miła dla oka i śmiem twierdzić, że większość z Was preferowałaby strop urbanistyczny złożony z drzew, bądź historycznych dominant.Ale czy zawsze musi tak być? Szary, ponury techniczny krajobraz spróbowali przełamać kanadyjscy studenci z Emily Carr University tworząc oryginalny sufit pod mostem Granville w Vancouver. Zamontowane zostały ekrany , na których wyświetlane są zdjęcia. Dodatkowo obrazy co jakiś czas zmieniają swoje położenie jeszcze badziej ożywiając ten obszar.
Innym przykładem są zadaszone ciągi piesze, takie jak London City Airport.
4. Stropy przechodzące w ścianę urbanistyczną
Co ciekawe, na świecie można wyróżnić takie przypadki, w których ciężko wskazać jednoznaczną granicę pomiędzy ścianą a stropem urbanistycznym. Doskonałym przykładem jest budynek dworca kolejowego w Lizbonie autorstwa znanego hiszpańskiego architekta – Santiago Calatravy.
Powyższy podział jest umowny i ma jedynie zachęcić do dalszej dyskusji. Moim zdaniem każdy może dzielić typy stropów urbanistycznych na swój sposób, dlatego serdecznie zachęcam do pokazywania niekonwencjonalnych rozwiązań związanych z zagospodarowaniem miejskich “sufitów”.