Od dziś wymagane jest tworzenie i prowadzenie zbiorów danych przestrzennych. Wchodzi w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przyjęta przy okazji zmian w Prawie Budowlanym, a także powiązanie rządowe rozporządzenie.

Dotychczas w Polsce nie było standardu, który określa zasady tworzenia cyfrowych danych planistycznych. Przyjęte i wchodzące w życie rozwiązania mają przyczynić się do ujednolicenia prezentacji aktów planowania przestrzennego oraz powiązanych dokumentów. Obecnie brak jest przepisów szczegółowych, a istniejące zbiory występują w różnych, niejednolitych formatach i strukturach.

W ministerstwie podejmujemy działania, dzięki którym ułatwiony będzie dostęp do jednolitej, wiarygodnej i kompletnej informacji o planowanym zagospodarowaniu przestrzennym w całym kraju, w trybie on-line. Przygotowane przez nas rozwiązania, które wprowadzają standardy danych planistycznych, ułatwią i przyspieszą realizację inwestycji. Korzyści odniosą zarówno jednostki samorządu terytorialnego, jak i obywatele. Jednostki samorządu terytorialnego będą mogły prowadzić monitoring stanu prac planistycznych w sposób bardziej efektywny. Obywatel zaś będzie mógł online sprawdzić czy działka, którą chce zakupić, zlokalizowana jest na terenie objętym miejscowym planem.

– mówi wicepremier, minister rozwoju, pracy i technologii Jarosław Gowin.

Prowadzenie zbiorów danych przestrzennych wymagane staje się dla planów zagospodarowania przestrzennego województwa, studiów, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, miejscowych planów rewitalizacji oraz miejscowych planów odbudowy. Ustawa określa również ich minimalny zakres. Jest to utworzenie granicy aktu planowania przestrzennego w postaci wektorowej wraz z rysunkiem w postaci rastra z odniesieniem przestrzennym (georeferencją) oraz linkiem do treści dokumentu.

W trakcie konsultacji społecznych wpływały uwagi, które sugerowały rozszerzenie minimalnego zakresu. Ministerstwo Rozwoju broniło jednak projektu tłumacząc, że “projektowane regulacje nie ograniczają udostępniania danych przestrzennych w zakresie szerszym niż określony w zaproponowanych przepisach”.

Zgodnie z ustawą projekt powinien zawierać:

• lokalizację przestrzenną obszaru objętego aktem w postaci wektorowej w obowiązującym państwowym systemie odniesień przestrzennych;
• odniesienie do treści dokumentu powiązanego – atrybuty zawierające informacje o akcie;
• część graficzną aktu w postaci cyfrowej reprezentacji (minimum rastra) z nadaną georeferencją w obowiązującym państwowym systemie odniesień przestrzennych

Rozwiązanie usprawni i umożliwi także terminowe wykonywanie Dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2007/2/WE z dnia 14 marca 2007 r. Ustanawia ona infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) w zakresie zagospodarowania przestrzennego.

Przepisy przyjęto wraz z ustawą z 16 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz niektórych innych ustaw.

Wyczekiwane rozporządzenie opublikowane

Razem z projektem ustawy, zaczyna obowiązywać rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii, które wprowadza szczegółowe regulacje w zakresie tworzenia zbiorów obejmujących akty planowania przestrzennego oraz opisujące je metadane infrastruktury informacji przestrzennej. Rozporządzenie zostało opublikowane wczoraj w Dzienniku Ustaw. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 26 października 2020 r. w sprawie zbiorów danych przestrzennych oraz metadanych w zakresie zagospodarowania przestrzennego to kolejny instrument w rozpoczętym procesie porządkowania cyfryzacji planowania przestrzennego. Uszczegółowienia ono sposóbrealizacji wymagań przyjętych w ustawie.

Projekt rozporządzenia jest zgodny z aktami wykonawczymi do europejskiej dyrektywy INSPIRE. W załączniku znaleźć można “zakres informacyjny, strukturę, format i rozdzielczość przestrzenną danych gromadzonych w zbiorach oraz szczegółowy sposób opisu zbiorów metadanymi”

Rozporządzenie zakłada utworzenie zbioru danych przestrzennych wraz z kodem, ze względu na typy aktów planowania przestrzennego, których dotyczą:

• plan zagospodarowania przestrzennego województwa, oznaczany kodem „PZPW”,
• studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, oznaczany kodem „SUIKZP”,
• miejscowe plany, w tym miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, miejscowe plany odbudowy oraz miejscowe plany rewitalizacji, oznaczane kodem „MPZP”;

Według autorów, pomiędzy danymi przestrzennymi tworzonymi dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, miejscowego planu odbudowy oraz miejscowego planu rewitalizacji nie występują różnice uzasadniające rozdzielenie ich do różnych zbiorów danych przestrzennych. Pozostałe szczegóły znajdują się w projekcie rozporządzenia oraz załącznikach.

Poza klasyfikacją zbiorów tworzonych i prowadzonych w ramach tematu „zagospodarowanie przestrzenne”; rozporządzenie uszczegóławia m.in:

• typy i atrybuty obiektów przestrzennych ujętych w zbiorach oraz stosowane listy kodowe;
• powiązania pomiędzy obiektami i atrybutami, w tym także relacje czasowe, przestrzenne i topologiczne;
• ograniczenia dotyczące typów obiektów lub ich cech (atrybutów, związków, operacji);
• sposób tworzenia identyfikatorów zbioru i obiektu przestrzennego;
• układy współrzędnych, w których określana jest lokalizacja przestrzenna obiektów;
• formaty danych udostępniania zbioru;
• strukturę i zakres metadanych infrastruktury informacji przestrzennej w zakresie zagospodarowania przestrzennego.

Cyfryzacja APP dotyczy również planów obowiązujących w dniu 31.10.2020 r. Przewidziano 2-letni okres przejściowy na utworzenie danych przestrzennych, a więc jednostki samorządu terytorialnego zostały zobowiązane do utworzenia danych przestrzennych dla obowiązujących aktów planowania przestrzennego do 31 października 2022 r. Po tym dniu możliwe ma być uzyskanie pełnej i jednolitej informacji o ustaleniach planistycznych w skali całego kraju.

Cyfryzacja planowania: dedykowana strona i narzędzia

Ze szczegółami technicznymi zapoznać będzie można się na specjalnie przygotowanej stronie internetowej www.gov.pl/zagospodarowanieprzestrzenne. Zostaną tam udostępnione aspekty techniczne tworzenia danych przestrzennych aktów planowania przestrzennego. Jest to specyfikacja danych dla planowania przestrzennego wraz ze schematami aplikacyjnymi zapisanymi w UML oraz GML.

Ministerstwo zapewnia, że udostępniony zostanie niebawem pakiet narzędzi, który ma wesprzeć samorządy oraz twórców dokumentów planistycznych w procesie cyfryzacji aktów planowania przestrzennego. Wtyczka APP służyć będzie do tworzenia danych przestrzennych i zbioru. Będzie to narzędzie w postaci wtyczki do otwartego oprogramowania QGIS, dla wersji powyżej 3.10 (w oficjalnym repozytorium QGIS). Ułatwić ma tworzenie danych przestrzennych dla aktów planowania przestrzennego, zbiorów APP oraz metadanych zgodnie z obowiązującymi od dzisiaj przepisami. Walidator danych przestrzennych umożliwi przeprowadzenie kontroli poprawności danych przestrzennych oraz metadanych  przygotowanych dokumentów w trybie on-line. Narzędzia wspomóc mają również służby Wojewody w zakresie nadzoru nad uchwałami w sprawie aktów planowania przestrzennego w sprawdzaniu ich poprawności.

Rejestr MPZP na stronie GUGiK i na mapach

Usługa Krajowej Integracji Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego uzupełniona została o Rejestr miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Jest on dostępny pod adresem www.integracja.gugik.gov.pl/mpzp. W jednym miejscu użytkownik może zapoznać się z treścią uchwały w formacie PDF oraz zapoznać się z planem w Geoportalu. W rejestrze znajduje się obecnie ponad 20 000 planów zagospodarowania, czyli blisko połowa wszystkich obowiązujących planów w Polsce.

Jak informuje Główny Urząd Geodezji i Kartografii, “Uruchomienie rejestru wychodzi naprzeciw nowym regulacjom prawnym wchodzącym w życie 31 października 2020 r. , mającym pozwolić obywatelom i przedsiębiorcom na jeszcze łatwiejszy dostęp do danych planistycznych za pośrednictwem Internetu”.