Zanieczyszczenie światłem problemem nie tylko dużych metropolii

Zanieczyszczenie światłem w miastach powoduje wiele negatywnych skutków. Według naukowców i lekarzy skutkuje między innymi syndromem zespołu nagłej zmiany strefy czasowej – znanym szerzej jako „jet lag”.

Jasno świecące szyldy sklepów, migoczące reklamy, podświetlone elewacje wieżowców, światła centrów handlowych otwartych do godzin wieczornych czy rozpowszechnione oświetlenie ulic – to wszystko przyczyny nadmiernego oświetlenia nocnego. Możemy je zaobserwować w każdym większym mieście. To przez zanieczyszczenie światłem nie jesteśmy w stanie zobaczyć gwiazd na naszym niebie.

Problemem zajął się astronom, Jason Pun z wydziału fizyki uniwersytetu w Hong Kongu. Nieprzypadkowe jest miejsce pracy naukowca – chińskie miasto jest najbardziej „rozświetloną” metropolią na globie. Jego zespół, Hong Kong Night Sky Brightness Monitoring Network, uruchomił 18 stacji na obszarze całej metropolii, pośród różnych typów zabudowy – od ścisłego centrum po ekstensywne obszary podmiejskie. Następnie porównał wyniki ze standardami IAU (International Astronomical Union) przedstawiającymi jasność bez sztucznych źródeł – w najbardziej oświetlonych miejscach było ponad 1000 razy jaśniej. Dla porównania sztuczne źródła światła w Berlinie czy Wiedniu powodują wzrost jasności o około 100-200 razy.

Takie wyniki badań niosą za sobą różnorodne opinie. Władze szczycą się mianem najjaśniejszego miasta na planecie. Odmienne są opinie między innymi lekarzy – im więcej sztucznego światła, tym dłuższy jest dzień dla naszego organizmu. Steven Lockley w wywiadzie dla „Guardiana” mówi o zmianach fizjologii człowieka związanych ze zmianami godzin snu – wzrasta wysiłek dla mózgu, rytm serca, temperatura ciała oraz zmniejszona jest produkcja melatoniny. Wydłużone godziny funkcjonowania organizmu porównuje do zjawiska jet lagu czyli zespołu nagłej zmiany strefy czasowej. Istnieją badania o tym jak wpływają na ludność tego typu zmiany rytmu dobowego – według niektórych z nich efektami są między innymi choroby rakotwórcze.

Zanieczyszczenie światłem powoduje jeszcze jedną niedogodność dla mieszkańców miast – aby zobaczyć gwiazdy na czystym niebie są zmuszeni wyjechać na tereny wiejskie. Kilka wielkich metropolii, między innymi Los Angeles, wprowadziło już regulacje dotyczące poziomu zanieczyszczenia światłem. Dołączyły do nich też setki mniejszych miast m.in. w Holandii czy Irlandii. Wciąż jednak są one w mniejszości.

Tekst: opracowanie własne, fragmenty wypowiedzi z The Guardian

Grafika: NASA, Wikimedia Commons