Odbywające się w tym tygodniu drugie Polsko-Szwajcarskie Warsztaty Urbanistyczne Urban Laboratory dobiegły końca. Tegoroczna edycja odbyła się między 10 a 12 kwietnia w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP przy ul. Foksal 2  w Warszawie.

Warsztaty były podzielone na trzy panele tematyczne, w których wypowiadali się przedstawiciele strony szwajcarskiej jak i polskiej. Po prezentacjach ekspertów zawiązywała się dyskusja dotycząca tematyki wykładów, prowadzona przez moderatora. Aktywny udział w dyskusji brała publiczność licznie obecna na warsztatach. Głównym moderatorem całego wydarzenia była Bogna Świątkowska z Fundacji Bęc Zmiana prowadząca rozmowy na wszystkich panelach dyskusyjnych.

Panel I – Zwarte Miasto

Ekspertami panelu byli Sławomir Gzell – Profesor Urbanistyki Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej oraz Kees Christiaanse – autor koncepcji urbanistycznej Europaallee w Zurychu, Profesor Architektury i Urbanistyki,  ETH Zurych. Moderatorem dyskusji wraz z Bogną Świątkowską był Grzegorz Piątek, architekt, krytyk architektury, kierownik Centrum Architektury.

Rozmowy ekspertów dotyczyły zwartości zabudowy. Intensyfikując ją powinno pamiętać się o zapewnieniu godnych warunków życia. Podkreślano, że przy wysokiej intensywności, można zaprojektować miejsce przyzwoite do życia dla mieszkańców. Kluczem sukcesu kształtowania zwartej zabudowy jest równoczesne projektowanie terenów otwartych oraz przestrzeni publicznych. Jak podkreślał szwajcarski ekspert istotna jest różnorodność w kształtowaniu zabudowy – “diversity of density”. Obaj zgodni jednak byli, iż intensywność można wyliczać na wiele sposobów i sama w sobie jest grą liczb, więc projektując nie można tylko na nie zwracać uwagę. Głównym czynnikiem kształtującym zwartość zabudowy we współczesnym świecie pozostaje ekonomia, istotny jest również kontekst miejsca – genius loci oraz partycypacja społeczna w kreowaniu zabudowy i otoczenia.

Panel II – Budynki wysokie w mieście

Na panelu drugim gościli: Pascal Hunkeler z Urzędu ds. Urbanistyki Miasta Zurych i Michał Borowski – architekt, Naczelny Architekt m.st. Warszawy w latach 2003–2006. Moderatorem dyskusji był Dariusz Bartoszewicz, Dziennikarz Gazety Stołecznej.

Porównywane było podejście Zurychu oraz Warszawy do budynków wysokościowych. Dlaczego ich tak dużo w stolicy Polski, a tak mało w Szwajcarii ? Wnioski sugerowały inną mentalność obu społeczeństw. Zachodnie miasta mało zniszczone podczas II Wojny Światowej mają bardziej konserwatywne podejście – głównymi wysokościowcami były wieże zabytkowych kościołów stanowiące symbol ,a rozwój miast polegał na konsekwentnym realizowaniu planów rozwoju. Warszawa po transformacji chciała zerwać z socjalistycznym klimatem otwierając się na wysokościowce stanowiące przejaw nowoczesności. W przeciwieństwie do chaotycznego lokalizowania budynków w Warszawie, w Zurychu wyznaczono strefy dopuszczalnych wysokościowców wraz z maksymalną wysokością.

Panel III – Rozpraszanie się miast

Ekspertami tego panelu byli Grzegorz Buczek, Wiceprezes Towarzystwa Urbanistów Polskich oraz Wilhelm Natrup, Główny Planista Kantonu Zurych. Dyskusji moderowali Łukasz Pietrzak i Werner Huber z Hochparterre (szwajcarskiego czasopisma o architekturze i planowaniu).

Dyskutowano o zjawisku urban sprawl, które obecnie jest jednym z największych problemów współczesnych miast. Eksperci przedstawili jakie problemy uwidaczniają się w Polsce i Szwajcarii, jakie są konsekwencje rozlewania się miast i jak przeciwdziałać temu zjawisku. Grzegorz Buczek przedstawił najważniejsze dokumenty  krajowe dotyczące planowania i jak one odnoszą się do rozpraszania miasta, które realnie nie wpływają na hamowanie zjawiska. W przypadku Zurychu urban sprawl zachodzi w innych warunkach – rzeźba terenu stanowi barierę rozwoju i z założenia dąży się do zwartości zabudowy.

Organizatorami Warsztatów była ambasada Szwajcarii, Wydawnictwo HochParterre oraz Oddział Warszawski SARP.

Warsztaty w naszej opinii odniosły sukces. Zarówno organizacja jak i treść merytoryczna były na bardzo wysokim poziomie. Prezentacje ekspertów były zwarte oraz konkretne, w pełni wyczerpywały temat. Panele były również skupione na dyskusji w publicznością, co nadawało spotkaniu dynamiki. Mamy nadzieje,ze za rok zorganizowana zostanie trzecia edycja Urban Laboratory, na równie wysokim poziomie jak i w tym roku.