Sopot: 120-lecie praw miejskich
Równo 120 lat temu gminie Sopot w ówczesnych Prusach Zachodnich przyznano na mocy edyktu cesarza Niemiec Wilhelma II prawa miejskie.
Sopot, podobnie jak większość sąsiednich miejscowości, był osadą rybacką. Pierwszy dom letniskowy powstał pod koniec XVIII wieku, zaś pierwsze kąpielisko morskie powstało w drugiej dekadzie XIX wieku. Od tego czasu rybacka miejscowość stawała się coraz bardziej popularna wśród kuracjuszy z terenów ówczesnych Prus. W 1898 roku otworzono tor wyścigów konnych.
W dniu 8 października 1901 roku, na mocy edyktu cesarza Niemiec Wilhelma II zezwolono na nadanie praw miejskich. To efekt starań, które trwały od poprzedniego roku. Nowe miasto miało wówczas około 10 tysięcy mieszkańców, lecz przebywało w nim zapewne drugie tyle samo kuracjuszy. W kolejnym roku pierwszym burmistrzem nowego miasta został doktor nauk prawnych Volkmar von Wurmb. Sopot posiadał już wówczas komunikację miejską. W latach 60. XIX wieku uruchomiony omnibus konny łączący kurort z Gdańskiem. W roku 1870 do Sopotu, podobnie jak do sąsiedniej Gdyni, dotarły pierwsze pociągi.
Ogłoszony zostać ma konkurs na projekt pomnika, W 1920 Sopot pozostał miastem funkcjonującym w ramach terenów Wolnego Miasta Gdańska, terenu pod mandatem Ligi Narodów. Wówczas stał się miastem granicznym – od Gdyni (która kilka lat później uzyskała prawa miejskie już od polskiej administracji), oddzielała go rzeka Swelina.
Pomnik pierwszego Architekta Miasta
Z okazji 120-lecia w mieście powstanie pomnik Paula Puchmüllera, urodzonego w Słupsku (Stolp), lecz związanego z Sopotem autora licznych projektów budynków w tym mieście. Był z wykształcenia architektem. Studiował w Berlinie. W latach 1901–1922 pełnił funkcję architekta miejskiego (Stadtbaumeister) w Sopocie. Gdy przybył do miasta i objął stanowisko objął stanowisko miał zaledwie 26 lat.
Odpowiada za kluczowe obiekty, które powstały w okresie rozkwitu miasta, m.in. za projekt Ratusza, Łazienek Północnych i Południowych, Zakładu Balneologicznego czy obecnego Wydziału Zarządzania UG. Po ustąpieniu ze stanowiska, P. Puchmüller wybudował własny dom przy obecnej ul. A. Abrahama (Hubertusallee) 30. Puchmüller zmarł w 1942 r. w Sopocie.
Rozwój miasta
Już po odejściu Puchmüllera ze stanowiska, za planowanie urbanistyczne Sopotu odpowiadać zaczęły zapisy Planu Zabudowy Wielkiego Gdańska (Bebauungsplan Gross Danzig), opracowanego w latach 1929–1930. Dokument obejmował nie tylko Gdańsk, ale i Sopot. Powstał wówczas szczegółowy plan zabudowy „dolnego tarasu” Gdańska, czyli terenów położonych między Śródmieściem Gdańska, Wrzeszczem, Oliwą oraz Sopotem (Bebauungsplan für das Gebiet Langfuhr-Oliva-Zoppot). Zabudowę Gdańska udało się “zbliżyć” do Sopotu dopiero w drugiej połowie XX wieku, gdy powstały wielkie osiedla Przymorza, Zaspy i Żabianki.
W roku 1928 rozbudowo molo do dzisiejszych rozmiarów. Powstały również półkoliste kolumnady spacerowe, zamykające Skwer Kuracyjny. Główną ulicą pozostawała dzisiejsza Bohaterów Monte Cassino, która wówczas nazywana była ulicą Morską (Seestrasse). Inne nazwy miały zresztą także aleja Niepodległości – była ulicą Pomorską (Pommersche Strasse), zaś równolegle do plaży prowadziły ulica Północna (Nordstrasse, dziś Powstańców Warszawy) i Południowa (Sudstrasse, dziś Grunwaldzka).
Wojna zniszczyła jedynie ok. 10% zabudowy miasta, jednak spalono centrum uzdrowiskowe wraz z Domem Kuracyjnym. Zespół urbanistyczno-krajobrazowy miasta Sopotu wpisany jest do rejestru zabytków województwa pomorskiego od 1979 roku.
Po wojnie w Sopocie powstawać zaczęły wysokie, ok. 10-kondygnacyjne, budynki spółdzielni mieszkaniowych. Rozwój miasta ograniczają jednak lasy Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego oraz bezpośrednie sąsiedztwo z Gdynią i Gdańskiem. W Sopocie obserwowany jest tez duży udział wynajmowanych lokali mieszkalnych. Między innymi z tych powodów miasto traci liczbę ludności. Według danych GUS w 2006 roku spadła ona poniżej 40 tysięcy, zaś obecnie wynosi jedynie około 35 tysięcy.
Miasto odbuduje historyczną altanę
W mieście odbudowana ma zostać historyczna altana pamięci drugiego prezydenta Sopotu Johannesa Kollatha, stojąca przy ujściu rzeki Sweliny w Parku Północnym. Została ona rozebrana po pożarze już w okresie PRL, około 70 lat temu.
Z okazji jubileuszu planowane jest też posadzenie 120 drzew, oraz stworzenie alei sportu przy drodze prowadzącej od plaży do ERGO ARENY.