Pytania Jakoba Koldinga

Jakob Kolding jest duńskim artystą. Dorastał na sztywnie planowanym przedmieściu Kopenhagi. Otoczenie to skutkuje jego ambiwalentnym stosunkiem do takich form architektonicznych. Dlatego też w swojej twórczości często porusza temat modernistycznej architektury czy budownictwa mieszkaniowego. Interesuje go jak różne przestrzenie są definiowane i w jaki wpływają na ludzkie zachowania i decyzje.

Inspiracje czerpie z projektów i wizji kreowanych przez architektów i planistów, zestawiając je z końcowym efektem. Zestawia różnice i podobieństwa z uwzględnieniem społecznego wymiaru budownictwa. Jego ulubioną techniką jest kolaż, tworzy również plakaty, grafiki i instalacje – wszystkie w czerni i bieli.

Kolding szuka kontekstu, nie jest dla niego interesujące ujęcie w izolacji. Podobnie jak nie da się pozbawić miasta powiązań, naleciałości i wpływów.

Często jego prace przybierają formę plakatów, które wywieszane są w przestrzeni publicznej lub rozdawane osobom odwiedzającym wystawy. Kolding wprost zadaje pytania, na które należy samemu odpowiedzieć.

Dwie niezatytułowane prace z 2000 składają się z kilkudziesięciu pytań:

• Kto podjął inicjatywę powstania osiedla?
• W jakiej formie zaproponowano projekt? (ustalenia komisji, ograniczenia)
• Jaki był projekt? W jakim stopniu osiedle przypomina założenia?
• Jakie grupy potencjalnych mieszkańców były brane pod uwagę w procesie planowania? (typy rodzin, grupy dochodowe, kobiety pracujące czy nie, osoby niepełnosprawne)
• Jakie funkcje powinny spełniać mieszkania?
• Jakie funkcje powinno zawierać osiedle?
• Jakie przyjęto priorytety? Która z funkcji została uznana za najważniejszą?
• Gdzie powinny bawić się dzieci? (Na zewnątrz, wewnątrz, czy istnieją miejsca dla młodzieży)
• Gdzie powinni spędzać czas wolny dorośli?
• Gdzie powinni spotykać się dorośli?
• Na którą potrzebę w procesie planowania osiedla położono największy nacisk? Na potrzebę kontaktu czy izolacji?
• Czy podjęto próbę odseparowania pieszych od zmotoryzowanych?
• Czy podjęto działania by wypromować lub zniwelować szczególne wzorce zachowań wśród mieszkańców?
• Czy oryginalne plany zostały wcielone w życie? Czy wprowadzono modyfikacje? (przez spółdzielnię, władze miasta, rząd – jakie, dlaczego, kiedy)
• Jakich pomysłów nie udało się zrealizować?
• Jak obecnie funkcjonuje osiedle?
• Czy istnieją szczególne problemy które trzeba podkreślić w ewentualnym studium osiedla?
• Jakie działania podjęto by poprawić estetykę osiedla?
• Czy rozmiar osiedla/kwartału uwzględnia czynniki społeczne?
• Czy rozmiar dostosowany jest do innych czynników (np. transport)?
• Czy osiedle jest podzielone na możliwe do zidentyfikowania kwartały?
• Czy kwartały różnią się wyglądem, estetyką?
• Czy na osiedlu znajdują się różne typy zabudowy?
• Czy mieszkania z 4 lub więcej pokojami stanowią minimum połowę zasobów mieszkaniowych?
• Czy mieszkania mają różne metraże, i czy w związku z tym istnieje możliwość zamiany mieszkań?
• Czy tkanka mieszkaniowa dopasowana jest do różnych typów rodzin?
• Czy tereny zieleni łączą bloki zabudowy?
• Czy zieleń (towarzysząca jej mała architektura) umożliwia identyfikację dróg ruchu, kwartałów?
• Czy istnieje możliwość rozwoju na ograniczonej powierzchni?
• Czy istnieją urządzenia do gier czy uprawiania sportu?
• Czy znajdują się tutaj żłobki, przedszkola?
• Czy znajdują się tutaj pralnie, sklepy?
• Czy znajdują się obiekty kultury (biblioteki)?
• Czy znajdują się tutaj obiekty lub urządzenia do wspólnego użytkowania, które zazwyczaj są
  w domu?
• Czy dystans między mieszkaniami a obiektami użyteczności publicznej jest odpowiedni?
• Jak obiekty usługowe są umiejscowione względem osiedla, budynków mieszkalnych?
• Czy obiekty mogą łatwo zmienić kierunek oferowanych usług?
• Czy istnieje strefa dla pieszych?
• Czy piesi mają priorytet wobec innych form komunikacji?
• Czy ciągi piesze stanowią najkrótszą drogę?
• Czy mieszkańcy mogą decydować o poziomie swojego zaangażowania/wycofania?
• Czy pokój rekreacyjny lub kuchnia może być wykorzystany jako punkt spotkań z sąsiadami?
• Czy mieszkańcy mogą zmieniać elewację i otoczenie budynku?
• Czy konstrukcja budynku zapewnia odpowiednią ochronę przeciw hałasowi pomiędzy i wewnątrz mieszkań?
• Czy istnieje przestrzeń zabaw dla dzieci?
• Czy w kuchni jest wystarczająco dużo miejsca by mogły tam pracować dwie osoby jednocześnie?
• Czy budynki mogą być adaptowane do różnych potrzeb?
• Czy istnieje możliwość zmiany wyglądu?

Jako odbiorca przestrzeni odpowiedzieć na powyższe pytania może każdy. Kwestie te powinni podjąć również osoby odpowiedzialne za projektowanie i rozwój osiedli mieszkaniowych.

Dotychczas prace Jakoba Koldinga w Polsce można było zobaczyć raz – podczas wystawy Miasta idealne, miasta niewidzialne w Zamościu w 2006 roku. Regularnie prezentowany jest w Kopenhadze. Miał szansę wystawiać swoją twórczość w wielu europejskich i amerykańskich galeriach, także w tak cenionych miejscach jak The Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Museum of Contemporary Art w Chicago czy Stedelijk Museum Amsterdam.