AKTUALNOŚCI

Polskie miasta potrzebują nowego otwarcia. Kongres Polityki Miejskiej

Ponad 1300 osób spotkało się w Kielcach na największym, ogólnopolskim wydarzeniu poświęconemu miastom. Współpraca między samorządami, wykorzystywanie przestrzeni w aglomeracjach i adaptacja do zmian klimatu to główne tematy tegorocznego Kongresu Polityki Miejskiej w Kielcach.

Od 14 do 16 listopada odbyło się wydarzenie organizowane w ramach Krajowego Forum Miejskiego – Kongres Polityki Miejskiej. Jest to platforma dialogu pomiędzy rządem, samorządami, środowiskami akademickimi i eksperckimi oraz pozarządowymi i biznesowymi.

Program kongresu był bardzo różnorodny. Główne sesje tematyczne poświęcone były takim zagadnieniom jak: nowa krajowa polityka miejska, transport i mobilność, kształtowanie przestrzeni, mieszkalnictwo, środowisko i adaptacja do zmian klimatu.

Uczestnicy Kongresu mogli uczestniczyć także w sesjach poświęconych m.in. miastom w nowej perspektywie budżetowej, elektromobilności, zieleni miejskiej, PPP, smart cities, ruchom miejskim, budżetowi obywatelskiemu, miastom dostępnym dla wszystkich.

W ramach głównych sesji tematycznych, pierwszego dnia Kongresu zostały przedstawione raporty robocze z prac ekspertów z całej Polski. Wcześniej pracowali wspólnie w celu opracowania rekomendacji do krajowej polityki miejskiej. Drugiego dnia natomiast efekt ich prac był dyskutowany z zaproszonymi ekspertami i uczestnikami Kongresu. Eksperci w ramach prac zaproponowali rekomendowane działania, które służyłyby rozwiązaniu zidentyfikowanych problemów; oraz dokonali ich priorytetyzacji (rekomendacje dostępne są pod tym LINKIEM).

– Raporty mają charakter roboczy i służą przede wszystkim prezentacji głównych też, założeń i rekomendacji względem krajowej polityki miejskiej – zarówno w kontekście jej całościowego przeformułowania lub aktualizacji (nowa KPM), jak w odniesieniu do poszczególnych zagadnień. Kongres był czasem intensywnej dyskusji nad tym materiałem. Wciąż oczekujemy jeszcze na komentarze i uwagi – nie tylko ze strony uczestników kongresu. Pozyskana w ten sposób informacja zwrotna pozwoli na wypracowanie jeszcze lepszych rozwiązań, które przedstawimy w końcowym raporcie Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR podsumowującym realizację KPM w Polsce – mówi o pracach grup eksperckich dr Karol Janas, kierownik Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR.

Problemy polskiego systemu planowania przestrzennego pojawiały się w różnych dyskusjach, niezależnie od głównego tematu.

Nasz system stworzony jest na realia przedwojenne, a nawet średniowieczne

– stwierdził profesor Przemysław Śleszyński, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.

Natalia Weremczuk z Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Poznaniu zwracała uwagę, że obecny system jest bardzo niesprawiedliwy.

Koszty planowania przestrzennego ponosi cała gmina a korzyści płyną do konkretnych osób i użytkowników przestrzeni

– skomentowała.

Przedstawiciele władz krajowych mają świadomość konieczności zmian, ale zwracają uwagę, że działania utrudnia szereg specustaw. – Dopóki mamy 20 specustaw nie możemy świadomie planować – mówiła podczas Kongresu Joanna Zarzecka z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. – Musimy przekopać ten ogródek w całości, a nie zmieniać dekoracje. Konieczna jest gruntowna zmiana systemu a nie małe, szybkie zmiany – dodała.

W temacie transportu eksperci zwracali uwagę przede wszystkim na prawo, które nie sprzyja kształtowaniu miast opartych o nowoczesne rozwiązania transportowe, w tym podnoszenia bezpieczeństwa uczestników ruchu. – Nigdy nie osiągniemy efektu w postaci miast z marzeń, jeśli te miasta nie będą bezpieczne– mówił Łukasz Franek, Dyrektor Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie.

W Niemczech wymusza się opłaty parkingowe w instytucjach publicznych i miejscach pracy, nawet opłat symbolicznych, aby wymusić refleksję nad koniecznością przyjazdu samochodem do pracy

– zwracał uwagę dr Michał Beim z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Podczas dyskusji nie zabrakło wątków dotyczących środowiska, w tym konieczności adaptacji do zmian klimatu. – Adaptacja do zmian klimatu powinna bazować na usługach ekosystemowych zwłaszcza na niezagospodarowanych terenach w mieście. Musimy pozwolić odtwarzać się przyrodzie w granicach miasta – mówiła Małgorzata Hajto, ekspertka Instytutu Ochrony Środowiska-Państwowego w Instytucie Badawczym.

Musimy dbać o obieg wody w mieście – retencja, sieć zielonej infrastruktury. Nie możemy wysuszać miasta, powinniśmy zatrzymywać wodę w mieście

– przypominał prof. Tomasz Bergier, wiceprezes Fundacji Sendzimira.

Po kongresie opublikowany zostanie finalny raport o polityce miejskiej w Polsce, który uzupełniony będzie o wnioski z dyskusji i komentarze przedstawione w trakcie sesji kongresowych.

Podczas wydarzenia poruszono temat Katowic jako gospodarza, organizowanego pod egidą ONZ, Światowego Forum Miejskiego w 2022 roku.

W Kongresie Polityki Miejskiej wzięło udział około 1300 uczestników. Wydarzenie zostało organizowane przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów wraz z Ministerstwem Inwestycji i Rozwoju.