Od kilku lat doktryną najczęściej spotykaną we wszelkiego rodzaju opracowaniach naukowych, ale także planach miejscowych i projektach budowlanych jest zrównoważony rozwój. Bardzo często używany jest bez żadnych podstaw logicznych – ale trzeba go użyć, chociażby ze względów politycznych, często zapominając o prawdziwym, jedynym słusznym znaczeniu zrównoważonego rozwoju. Zacznijmy więc od definicji.

Ideę zrównoważonego rozwoju streszcza pierwsze zdanie raportu WCED z 1987 r. – Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. Oznacza to, ze należy zerwać z egoizmem i pomyśleć trochę o przyszłości – nie jesteśmy ostatnimi ludźmi żyjącymi na tej ziemi i następne pokolenia mają takie same prawo poznać ziemskie dobra, jak i my. I powinniśmy im to umożliwiać.

Pojęcie zrównoważonego rozwoju pochodzi pierwotnie z dziedziny leśnictwa. Po raz pierwszy zostało ono sformułowane przez Hansa Carla von Carlowitza. Oznaczało ono pierwotnie sposób gospodarowania lasem polegający na tym, że wycina się tylko tyle drzew, ile może w to miejsce urosnąć, tak by las nigdy nie został zlikwidowany, by mógł się zawsze odbudować.

Jest to dość wąska definicja – ale łatwo odnieść ją do innych sytuacji. Pojęcie zrównoważonego rozwoju (przytoczone wyżej) ciężko jest odnieść jednoznacznie do budownictwa i gospodarki przestrzennej, dlatego też polscy naukowcy wprowadzili nowe pojęcie – Trwały i zrównoważony rozwój.  Jest to rozwój oparty na racjonalnym gospodarowaniu zasobami kulturowymi i przyrodniczymi w skali lokalnej i globalnej, które są wyczerpywalne, nieodnawialne lub mają ograniczoną zdolność samoodtwarzania i odbudowywania się. Ta definicja jest zdecydowanie pełniejsza i pasująca do dziedziny GP.

Należy zrozumieć główną istotę zrównoważonego rozwoju – to nie jest rozwój substytucyjny, tj. poprawa jednej części środowiska w zamian za zniszczenie jego innej części. To rozwój wszystkich części gospodarki w sposób nie zagrażający dobrom środowiska.

Dokumentem który odnosi się do zrównoważonego rozwoju miast jest Karta Lipska. Zakłada ona, że miasta europejskie to cenne i niezastąpione dobra gospodarcze, społeczne i kulturowe. W planowaniu ich dalszego rozwoju należy uwzględniać wszystkie wymiary rozwoju zrównoważonego, tj. dobrobyt gospodarczy, równowagę społeczną i zdrowe środowisko życia. Ekorozwój miast to istotna część gospodarki przestrzennej – zasady zrównoważonego rozwoju pomagają tworzyć miasta które są przyjazne dla mieszkańców.

Widoczne są także starania sektora pozarządowego dążące do wprowadzenia zasad ekorozwoju do życia codziennego. Liczne inicjatywy, zarówno ze strony firm, jak i organizacji pozarządowych pokazują jak popularne, a jednocześnie istotne jest to hasło. Wiele czołowych firm różnych branż – od energetycznej po przemysł High-tech wykorzystuje swoje strategie zgodne z zasadami ekorozwoju jako swój kluczowy sztandar reklamowy. Wiele z nich publikuje nawet raporty ekorozwojowe. Miejmy nadzieję że nie tylko duże korporacje, ale także mniejsze firmy oraz przedsiębiorstwa zaczną stosować rozwiązania zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Na rynku znajduje się wiele ciekawych publikacji dot. ekorozwoju. Jedną z ciekawszych pozycji jest seria “Zrównoważony rozwój – rozwiązania” autorstwa Fundacji Sendzimira. Zachęcamy do zapoznania się z tymi publikacjami, dostępnymi pod tym adresem.