Luton-Dunstable Busway – jak wykorzystać zlikwidowaną linię kolejową

Luton-Dunstable Busway to najdłuższa na świecie miejska droga autobusowa. Powstała na bazie zlikwidowanej linii kolejowej.

Historia

W 1858 roku uruchomiono linię kolejową łączącą Luton oraz Dunstable, którą połączono z ogólnokrajową siecią. Przewozy pasażerskie funkcjonowały na niej do roku 1965. Wtedy podczas programu restrukturyzacji przewozów kolejowych na Wyspach Brytyjskich (Beeching Axe) zaprzestano przewozów pasażerskich na odnodze do Dunstable. Na przełomie lat 80-tych i 90-tych zamknięto także linię dla ruchu towarowego. W skutek tego Dunstable stało się jednym z największych miast południowo-wschodniej Anglii bez połączenia kolejowego.

Dziś część linii kolejowej między Leighton a Welwyn Garden City wykorzystana jest pod trasę rowerową, inny jej fragment zajęła nowa droga A505. Jednak najbardziej interesującym sposobem wykorzystania dawnego korytarza kolejowego jest odcinek między Luton a Dunstable. We wrześniu 2013 roku otwarto tam trasę przeznaczoną wyłącznie dla ruchu autobusowego.

O projekcie

Trasa Luton-Dunstable Busway w swoim zamierzeniu miała zapewnić szybki, częsty oraz pewny transport autobusowy. Linia od strony zachodniej rozpoczyna się w Houghton Regin i prowadzi przez Dunstable do centrum Luton (oraz dalej w kierunku lotniska w tym mieście). Linia poprowadzona jest wzdłuż dróg A505 oraz A5065. Charakteryzują się one dużym natężeniem pojazdów i występowaniem korków, a przejazd nimi w godzinach szczytu zajmuje nawet ponad 40 minut.

Jej długość wynosi około ok. 10 km, z czego odcinek o długości 7,7 km stanowią dwie prowadnice o szerokości rozstawu kół autobusu. Pomiędzy prowadnicami zasadzono trawę. Dodatkowo na odcinku 3,6 km za wyznaczoną trasą znajdują się specjalne pasy dla autobusów. Jest to najdłuższa miejska droga tylko dla autobusów (dłuższa znajduje się w Cambridge, jednak jest to trasa poprowadzona przez tereny wiejskie). Inwestycja zapewnia przejazd w obu kierunkach. Przed wjazdem na każdy z odcinków stworzono „pułapki na samochody”, które uniemożliwiają wjazd innym pojazdom (zdjęcia poniżej). Wpadnięcie w taką pułapkę grozi nie tylko uszkodzeniem samochodu ale także karą 1000 funtów.

Wzdłuż trasy poprowadzono ciąg pieszo-rowerowy wykorzystywany dziś w celu komunikacyjnym oraz rekreacyjnym, możliwy też do użycia przez pojazdy obsługi czy pojazdy ratownicze przy wystąpieniu zagrożenia (zdjęcie poniżej, po prawej).

Pojazdy mogą się poruszać po trasie z prędkością 80 km/h, a liczba przystanków jest ograniczona. Zapewnia to szybki transport zarówno wewnątrz każdego z obsługiwanych miast jak i pomiędzy nimi. Przykładowo – odcinek między Luton a Dunstable pojazdy pokonują w zaledwie 10 minut. Co ważne, budowa Luton-Dunstable Busway oraz przeznaczenie autobusów na obsługę tej trasy nie oznaczały likwidacji kursów na równoległej trasie.

Autobusy przeznaczone do obsługi mogą poruszać się również poza wyznaczoną drogą autobusową, co umożliwia zapewnienie większej liczby potencjalnych pasażerów. W ten sposób linia A dociera do ulic Houghton Regis, B dojeżdża do Downside, C do Beecroft, a E do Toddington. Wszystkie z linii wyjeżdżają też poza trasę, przejeżdżając przez centrum Dunstable. Taryfa na liniach kursujących po Luton-Dunstable Busway nie różni się od taryfy na liniach zwykłych każdego z przewoźników – Arriva, Centrebus oraz Grant Palmer.

2014.10 Luton

Przystanki

Przystanki na trasie przypominają bardziej perony tramwajowe lub lekkiej kolei miejskiej niż typowe przystanki autobusowe. Są dostosowane poziomem do wejść do autobusów, co ułatwia podróż osobom z problemami ruchowymi oraz korzystającym z wózków. Pasażerowie oczekujący na pojazdy mają dostęp do rozkładu jazdy „na żywo”. W zasięgu przystanków na nowej trasie znajduje się około 70 tysięcy mieszkańców, co stanowi 1/3 populacji Luton, Dunstable i Houghton Regis. Poza przystankami na trasie, w ramach projektu zrealizowany też nowy węzeł autobusowy przy dworcu w Luton (poniżej). Umożliwia on mieszkańcom i turystom przesiadki na pociągi m.in. do Londynu.

Opinia

Luton-Dunstable Busway niewątpliwie ułatwiła poruszanie się mieszkańcom i stanowi ważny argument przy wyborze komunikacji zbiorowej. Przetestowałem to rozwiązanie – droga zapewnia pewny, odporny na korki oraz wygodny przejazd dla autobusów komunikacji zbiorowej. Skorzystałem także z równoległych „klasycznych” tras autobusowych. Czas przejazdu po wyznaczonym ciągu w godzinach szczytu jest prawie trzykrotnie mniejszy od klasycznych tras autobusów. Informacja pasażerska jest spójna i przejrzysta. Z uwagi na „pułapki samochodowe” nie ma też mowy o wjeździe na trasę pojazdów indywidualnych, co jest częstym zjawiskiem na buspasach polskich miast. Jedyną wadą jest brak możliwości poruszania się tam pojazdów uprzywilejowanych, które muszą przebijać się przez korki na równoległych ulicach.