Jak co roku poznaliśmy decyzje rządu dotyczącą zmian granic administracyjnych jednostek samorządu. Wraz z początkiem 2023 roku według przyjętego rozporządzenia pojawić ma się 15 nowych miast, a powiększyć mają się m.in. Koszalin, Słupsk i Sanok.

Opublikowany został projekt rozporządzenia w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta. Z dniem 1 stycznia 2023 r. status miasta otrzymać mają:

1. Miękinia – w gminie Miękinia, w powiecie średzkim, w województwie dolnośląskim. Miasto ma mieć powierzchnię 1100 ha i liczyć około 2 tysiące mieszkańców. Podczas konsultacji społecznych, w której uczestniczyło jedynie ok. 7% mieszkańców miejscowości za utworzeniem miasta było jedynie 50,42% uczestników. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala tereny pod rozwój miasta, w tym budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne i wielorodzinne, usługi, działalność produkcyjną i produkcyjno-usługową, a głównym źródłem utrzymania mieszkańców jest działalność pozarolnicza.
2. Jeżów – w gminie Jeżów, w powiecie brzezińskim, w województwie łódzkim, o powierzchni ok. 1256 ha. Położony jest przy drodze krajowej nr. 72 (Łódź-Rawa Mazowiecka), przy jej skrzyżowaniu z drogą nr. 705 do Skierniewic. Jeżów posiadał prawa miejskie w latach 1334-1870 roku. Za ich przywróceniem opowiedzieli się prawie wszyscy mieszkańcy – zarówno Jeżowa jak i gminy. Dla centralnej części miejscowości miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gospodarowania przestrzennego wskazuje tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, z częścią terenów przeznaczonych pod zabudowę usługową, przemysłową i magazynową.
3. Dąbrowice – w gminie Dąbrowice, w powiecie kutnowskim, w województwie łódzkim; powierzchnia 1849 ha. Dąbrowice również przez kilka wieków posiadały prawa miejskie i podobnie jak Jeżów, utraciły je w 1870 roku w wyniku represji carskich. Miejscowość charakteryzują miejskie cechy funkcjonalno-przestrzenne. Zachowały się tam dwa place targowe – Stary Rynek (z zabudową drewnianą z II poł. XIX w.) i Nowy Rynek (z zabytkowym budynkiem ratusza z I połowy XIX wieku).
4. Rozprza – w gminie Rozprza, w powiecie piotrkowskim, w województwie łódzkim; 418 ha. Przez Rozprzę przebiega droga krajowa nr 91 oraz linia kolejowa nr. 1 Katowice-Warszawa. Jest to również miejscowość, która utraciła prawa miejskie w 1870 roku. Centrum miejscowości stanowi zabytkowy rynek wraz z otaczającymi go ulicami. Rynek ma kształt trójkąta uformowanego wzdłuż historycznego traktu handlowego w kierunku Piotrkowa Trybunalskiego.
5. Ujazd – w gminie Ujazd, w powiecie tomaszowskim, w województwie łódzkim; ok. 1030 ha. Cechy funkcjonalno-przestrzenne miejscowości w sąsiedztwie Tomaszowa Mazowieckiego wykazują jego miejski charakter.
6. Książ Wielki – w gminie Książ Wielki, w powiecie miechowskim, w województwie małopolskim; ok. 562 ha. Miejscowość położona przy drodze nr 7 relacji Warszawa – Kraków wykazuje miejski charakter, posiada rynek, wokół którego położone są budynki użyteczności publicznej. Przywilej lokacyjny Książ Wielki uzyskał prawdopodobnie przed 1381 r. Na mocy dokumentu wystawionego przez królową Jadwigę w 1385 r. Książ Wielki uzyskał potwierdzenie praw miejskich. W 1869 r. miejscowość utraciła prawa miejskie. Wśród zabytków na uwagę zasługuje kościół parafialny p.w. Św. Wojciecha z XIV w., kościół p.w. Św. Ducha z XIV w., Pałac „Mirów” wybudowany w latach 1585-1595, czy synagoga z 1846 r.
7. Czarny Dunajec – w gminie Czarny Dunajec, w powiecie nowotarskim, w województwie małopolskim; ok. 3798 ha. Czarny Dunajec liczy blisko 4 tysiące mieszkańców, w większości zatrudnionych poza rolnictwem (poniżej 10% osób utrzymuje się z prowadzonych gospodarstw rolnych). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje w centrum miejscowości zagospodarowanie głównie pod zabudowę jednorodzinną i usługową oraz usługową i mieszkaniową,
8. Latowicz – w gminie Latowicz, w powiecie mińskim, w województwie mazowieckim. Posiadał już prawa miejskie – w latach 1423-1869. Według autorów projektu ustawy miejscowość posiada miejskie cechy funkcjonalno-przestrzenne, a sam rynek wraz z pierzejami są objęte strefą A ochrony konserwatorskiej
9. Bodzanów – w gminie Bodzanów, w powiecie płockim, w województwie mazowieckim; ok. 482 ha. Ta miejscowość również posiadała już prawa miejskie – w latach 1351-1869. Centrum Bodzanowa to rynek, który wraz z otaczającą go zabudową stanowi historyczny układ urbanistyczny miejscowości objęty opieką konserwatora zabytków.
10. Jastrząb – w gminie Jastrząb, w powiecie szydłowieckim, w województwie mazowieckim; 1255 ha. Położony jest przy linii kolejowej Radom-Skarżysko. Miejski charakter funkcjonalny-przestrzenne potwierdza centrum, które stanowi niewielki rynek, pełniący funkcję kulturalno–rekreacyjną. Większość mieszkańców miejscowości Jastrząb zatrudniona jest poza rolnictwem. Jastrząb również stracił prawa miejskie w wyniku represji carskich – wcześniej posiadał je w latach 1427-1869.
11. Jadów – w gminie Jadów, w powiecie wołomińskim, w województwie mazowieckim; 463 ha. Jadowski rynek w kształcie prostokąta o wymiarach 220 x 140 metrów zaliczany jest do największych założeń rynkowych w tym regionie. Dominantą architektoniczną rynku, jak i całej miejscowości jest murowany kościół z lat 1882-1886. Miejscowość posiadała prawa miejskie w latach 1823-1869.
    

    Jadów | fot. MOs810 / Wikimedia Commons | lic. CC BY-SA 4.0

12. Włodowice – w gminie Włodowice, w powiecie zawierciańskim, w województwie śląskim; 2348 ha. Włodowice uzyskały prawa miejskie prawdopodobnie w XIV w. Miejscowość utraciła prawa miejskie w 1870 r. Z tego okresu pochodzą m.in. ruiny pałacu wybudowanego w latach 1669–1681. Centrum miejscowości stanowi zrewitalizowany w ostatnich latach funkcjonalny rynek.
13. Łopuszno – w gminie Łopuszno, w powiecie kieleckim, w województwie świętokrzyskim; 524 ha. Centrum miejscowości stanowi rynek usytuowany przy skrzyżowaniu ważnych tras komunikacyjnych: Kielce – Włoszczowa, Kielce – Przedbórz i Włoszczowa – Końskie.
14. Piekoszów – w gminie Piekoszów, w powiecie kieleckim, w województwie świętokrzyskim; 845 ha. Piekoszów liczy blisko 3 tysiące mieszkańców, którzy pracują przede wszystkim w sąsiednich Kielcach lub w Piekoszowie w działalności pozarolniczej.
15. Miasteczko Krajeńskie – w gminie Miasteczko Krajeńskie, w powiecie pilskim, w województwie wielkopolskim; 193 ha. Miejski charakter potwierdza fakt, że centrum miejscowości stanowi to rynek (Plac Wolności), z zabudową tworzącą ciągi historycznej architektury. Dominantę architektoniczną i wysokościową miejscowości stanowi kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego, usytuowany na zboczu wzgórza, wzniesiony w latach 1898-99. Zespół kościoła uzupełniają ceglane budynki plebani ( 1911 r.) i organistówki ( 1905 r.). Miasteczko Krajeńskie posiadało prawa miejskie już w XV wieku (prawdopodobnie uzyskało je ok. 1457 r.). Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast (Dz.U. z 1972 r. Nr 50, poz. 327) z dniem 1 stycznia 1973 r. zniesiono miasto Miasteczko Krajeńskie, a jego obszar został włączony do gminy Białośliwie.

Większe miasta na Pomorzu

Wraz z początkiem 2023 roku Słupsk powiększy się o Siemianice (622 ha) oraz część miejscowości Bierkowo. Dodatkowo miasto poszerzy się w kierunku południowym, włączając cześć Płaszewka o powierzchni ok. 194 hektarów. Nowa granica ma przebiegać przy obwodnicy miasta w ciągu drogi ekspresowej S6.

Koszalin włączy do swoich granic część miejscowości Stare Bielice o powierzchni blisko 388 ha oraz część Kretomina o powierzchni ok. 335 ha.

O blisko 100 hektarów powiększą się Góra Kalwaria, Cedynia i Chojnów. Sanok powiększy się o cześć sołectwa Trepcza, a Brzeg Dolny o część miejscowości Pysząca. Nieznacznie powiększą się również Jarocin i Małomice. Rok później nieznacznie powiększyć ma się Rybnik, który 1 stycznia 2024 roku wchłonie część miasta Rydułtowy (0,3 ha).