Zrewitalizowane nabrzeża w Ljubljanie

Artykuł poświęcony będzie interwencji w centrum Ljubljany, która ma za zadanie przywrócić opustoszałe centrum miasta do życia.

 

Ljubljana to miasto o powierzchni 275 km kw., zamieszkane przez 250 tys. osób. Stolica Słowenii położona jest w miejscu wymieszania kultur germańskiej, południowoeuropejskiej oraz wschodnioeuropejskiej, co znajduje swoje odbicie w różnorodnej architekturze. Urbanistyczna historia Ljubljany wiąże się z postacią Jože Plečnika. Słoweński architekt dostrzegał potencjał rzeki Ljubljanicy przepływającej przez centrum miasta w kierunku wschodnim. Jože Plečnik wierzył, że Ljubljanica będzie główną przestrzenią publiczną w mieście, pełną urozmaiconych budowli, bogatą w place miejskie oraz parki rzeczne. Trzeba nadmienić, iż Plečnik był wielkim zwolennikiem ruchu pieszego. W latach 30. przy jego udziale otworzono dwa mosty piesze – Tromostovje oraz Čevljarski most (Most Hradecky).

Z biegiem lat zmieniał się wizerunek Ljubljanicy. Piesze przestrzenie stopniowo wykorzystywane były pod parkingi, zaś nabrzeża podporządkowywano ruchowi kołowemu. Ponadto pod koniec poprzedniego wieku infrastruktura techniczna była już w opłakanym stanie. To wszystko przyczyniało się do zatracania wartości kulturowych, krajobrazowych centrum miasta. Kolejny problem to spadek liczby ludności. W latach 1991-2012 z Ljubljany wyprowadziło się 10% mieszkańców. Stolica Słowenii była kolejnym europejskim miastem, które musiało stawić czoła niekontrolowanej suburbanizacji oraz zmniejszającej się aktywności gospodarczej w centrum miasta.

W 2004 roku Rada Miasta Ljubljana wraz z grupą ekspertów przystąpiła do działań naprawczych. Głównym założeniem był powrót do wizji Jože Plečnika tj. skupienia przestrzeni publicznych wokół rzeki. W ciągu 7 lat przeprowadzono szereg czynności skoncentrowanych na nabrzeżach Ljubljanicy na łączną wartość ponad 20 mln euro.

Utworzone zostały dwa nowe mosty piesze. Pierwszy z nich łączy wyspę, na której zlokalizowany jest Zamek Królewski z ogrodem botanicznym, zaś drugi usytuowany został w północnej części wyspy. Wiele działań poświęconych zostało lewemu brzegowi Ljubljanicy. Zrewitalizowano łącznie 6 nabrzeży, w tym:
Trnovski Pristan [1] – najbardziej wysunięty na południe fragment Ljubljanicy;
Krakovski nasip [2];
Berg [3] – wybrzeże znajdujące się w okolicy Nowego Rynku, a także przy Bibliotece Narodowej oraz Uniwersyteckiej;
Hribarjevo nabrežje [4] – obszar sąsiadujący z Uniwersytetem Lublańskim;
Cankarjevo nabrežje [5] – teren znajdujący się vis-à-vis nabrzeża Hribarjevo, prowadzi do Zamku Królewskiego;
Petkovškovo nabrežje [6] – nabrzeże, przy którym została zamontowana specjalna platforma usytuowana na rzece,  zapewniająca bardzo dobry widok na Królewski Zamek.
Ponadto odnowiony został wcześniej wspomniany most Tromostovje (żółta ikona na powyższej mapie). Odrestaurowano także ulicę Ključavničarska, która jest łącznikiem pomiędzy nabrzeżem Cankarjevo, a Zamkiem Królewskim.

Działania podjęte przez władze miasta pozwoliły otworzyć stolicę Słowenii na Ljubljanicę. Dostępność i estetyka nowo zagospodarowanych terenów znacząco wpłynęła na ożywienie gospodarcze starego miasta. Nabrzeża Ljubljanicy z opustoszałych, zaniedbanych obszarów zamieniły się w pełni funkcjonujące przestrzenie publiczne.

Źródło: http://www.visitljubljana.com/, http://en.nai.nl/, http://www.publicspace.org/