Z polskich przepisów znika Studium Metropolitalne
W dniu 13 listopada wejdą w życie zmiany zawarte w ustawie o polityki rozwoju, podpisanej w sierpniu przez Prezydenta. Dotknie ona również temat planowania przestrzennego. Wśród zmian jest rezygnacja z dokumentu ramowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związku metropolitalnego.
Wycinek Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Katowic | źródło: bip.katowice.eu
Zgodnie z ustawą o związku metropolitalnym w województwie śląskim z 2017 roku, jednym z zadań związku jest kształtowanie ładu przestrzennego. Ustawa umożliwiała na sporządzenie ramowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związku metropolitalnego czyli tzw. studium metropolitalnego. W tym samym roku informowaliśmy o planach zamówienia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
Prace nad studium metropolitalnym rozpoczęły się w 2018 roku.
Zaczynaliśmy od zera – musieliśmy pozyskać niezbędne dane przestrzenne, zebrać i przeanalizować zapisy studiów 41 gmin GZM, a także szczegółowo przeanalizować przepisy prawa w tym zakresie, jako że skala tego zadania całkowicie pionierska. W ramach prac analitycznych przygotowaliśmy m.in. materiał mapowy będący próbą scalenia i zsyntetyzowania obowiązujących kierunków zagospodarowania przestrzennego wszystkich gmin GZM dla stworzenia uproszczonego obrazu całego obszaru.
– mówi nam Witold Trólka z Biura Prasowego GZM
W listopadzie przyjęta została uchwała Zgromadzenia GZM o przystąpieniu do sporządzenia studium metropolitalnego. Podczas wstępnych prac zebrano około 120 wniosków z różnych instytucji i podmiotów.
Strategia i studium dla GZM nie zostały ukończone. Jak informuje Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia była gotowa na zmiany. Już od początku 2019 roku była poinformowana o planowanych zmianach przepisów. Wskutek zmian prawnych, przygotowywana będzie wyłącznie Strategia Rozwoju GZM. Dokument będzie również uwzględniać komponent planistyczny. Tryb opracowania strategii ma być realizowany zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz ustrojową dla GZM ustawą o związku metropolitalnym w województwie śląskim.
W praktyce ten kierunek zmian ustawowych wydaje się być zasadny. Dotychczasowa formuła studium metropolitalnego była w dużej mierze wzorowana na studium gminnym, zwłaszcza w zakresie procedury. Od początku budziło to pewne wątpliwości m.in. biorąc pod uwagę liczbę gmin wchodzących w skład związku metropolitalnego (41), czy też stopnia szczegółowości ustaleń. Natomiast w przypadku związku metropolitalnego zrzeszającego wiele gmin potrzebne jest spojrzenie „z lotu ptaka” na cały obszar, bez dublowania informacji z dokumentów lokalnych, bez wchodzenia w detal, patrząc na gminy członkowskie, jak na jedną całość i wskazując elementy kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania takiego policentrycznego organizmu.
– komentuje Witold Trólka
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia prowadzi prace przygotowawcze i analityczne, które będą mogły być wykorzystane do opracowania Strategii. Powstała już mapa rysunków studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wszystkich 41 gmin, jak i interaktywna mapa GreenGZM, prezentująca publiczne tereny zieleni na tle kompleksów leśnych i terenów prawnie chronionych. W ramach metropolii powstały również analizy dotyczące demografii (analiza zmian liczby ludności) i przepływów ludności związanych z zatrudnieniem. Obecnie GZM zajmuje się tematem rewitalizacji.
Do chwili przyjęcia Strategii Rozwoju GZM, obowiązuje tzw. Program Działań Strategicznych do 2022 roku. Wyznacza on główne cele i kierunki rozwoju oraz ponad 30 zadań do realizacji w pierwszych latach funkcjonowania GZM.
Studium transportowe przyjęte we wrześniu
W ostatnich tygodniach przyjęto Studium Transportowe, sporządzone przez Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego wspólnie z KZK GOP, Górnośląsko – Zagłębiowską Metropolią oraz inne gminy.
O powstawaniu dokumentu informowaliśmy pod koniec 2017 roku. W dniu 15 września Studium Transportowe zostało zatwierdzone Uchwałą Walnego Zebrania Członków Subregionu Centralnego. Studium objęło swoim zasięgiem 90 gmin, zarówno w obrębie Związku Subregionu Centralnego, jak i przyległych gmin z województwa opolskiego oraz małopolskiego.
Wynikiem prac jest model ruchu, który został przekazany Zarządowi Transportu Metropolitalnego, jako głównemu organizatorowi transportu publicznego w regionie. Model ten wykorzystywany będzie między innymi do budowania siatki połączeń w regionie. Wyniki pomiarów zawarte w Studium Transportowym będą wykorzystywane przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię m.in. podczas opracowywania strategicznych dokumentów, czy do opracowania koncepcji Kolei Metropolitalnej. Trwa przygotowanie Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej, którego wykonawca wykorzysta przygotowany model ruchu.
Ze Studium Transportowego skorzystają również twórcy Planu Zrównoważonego Rozwoju Transportu Publicznego dla obszaru metropolii oraz gmin, gdzie organizowany jest wspólny transport publiczny. Studium Transportowe Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego będzie również wykorzystywane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego podczas budowy siatki połączeń. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego przygotuje zaś Strategię Rozwoju Transportu Województwa Śląskiego.
W ramach prac nad dokumentem zrealizowano wywiad w ponad 16 tysiącach gospodarstw domowych na próbie blisko 34 tysięcy respondentów. Dodatkowo przeprowadzono pomiary natężenia ruchu w 714 punktach pomiarowych. Studium Transportowe realizowane było na zlecenie Związku Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego, który wspólnie z Komunikacyjnym Związkiem Komunalnym Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, Górnośląskim Związkiem Metropolitalnym (a następnie Górnośląsko – Zagłębiowską Metropolią) oraz gminami członkowskimi finansował niniejsze przedsięwzięcie. Ponadto projekt był współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020. Całkowity koszt realizacji Studium Transportowego Subregionu Centralnego wyniósł ponad 7 mln PLN.
Szczegóły dostępne są na stronie Związku Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego (link).
