Zmiana ustawy o ochronie zabytków – konsultacje

Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu przedstawiło do konsultacji projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw.

Projekt przewiduje między innymi: zastąpienie części postępowań administracyjnych procedurą zgłoszenia zamiaru podejmowania działań dotyczących zabytku. Proponowana zmiana ma na celu przyspieszenie i uproszczenie procedur administracyjnych w tych kategoriach spraw, które na ogół są nieskomplikowane i w których istnieje niewielkie ryzyko utraty wartości zabytkowych.

Informacja o zabytku na budynku

Obecnie umieszczenie znaku informacyjnego jest nieobligatoryjne i należy do kompetencji starosty, który wydaje w tym zakresie decyzję administracyjną. Planowane jest wprowadzenie obowiązku oznaczenia wszystkich zabytków nieruchomych znakiem informacyjnym, że obiekt ma taki status i podlega ochronie,

Odpowiedzialnym za oznaczenie nieruchomości, to jest umieszczenie znaku i utrzymywanie go w należytym stanie, będzie właściciel albo zarządca zabytku nieruchomego. Na umieszczenie znaku będzie miał 120 dni od wydania decyzji o wpisaniu zabytku do rejestru. Obowiązek nie ma dotyczyć m.in. zabytków będących historycznymi układami
urbanistycznymi lub ruralistycznymi albo historycznymi zespołami budowlanymi, z uwagi na ich przestrzenny charakter.

Modyfikacja uchwał o tworzeniu parków kulturowych

Planowane jest wprowadzenie modyfikacji treści uchwały rady gminy o utworzeniu parku kulturowego. Obecnie według przepisów treść uchwały o utworzeniu parku kulturowego określa m.in. sposób ochrony parku. Jak wskazują autorzy projektu jednocześnie w ust. 3 przewidziane jest sporządzenie planu ochrony parku kulturowego, w którym to dokumencie powinien być określony sposób ochrony parku. Dlatego uchwała o parku kulturowym powinna natomiast określać szczegółowe cele ochronne, a więc wskazywać te elementy krajobrazu kulturowego oraz ich wartości, które mają zostać zachowane. Wyrazy „sposób ochrony” zastąpione zostaną więc frazą „szczegółowe cele
ochronne”.

W dodanym artykule zaproponowano także możliwość określenia w uchwale o utworzeniu parku kulturowego warunków i terminu dostosowania istniejących, w dniu jej wejścia w życie, obiektów budowlanych oraz tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków do wyprowadzanych zakazów i ograniczeń. Uchwały będą mogły zawierać termin dostosowania nie krótszy niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały.

Uchwały o utworzeniu parku kulturowego uchwalone przed dniem wejścia w życie noweli mają zachować moc.

Bez Listy Skarbów Dziedzictwa

Planowane jest również zniesienie Listy Skarbów Dziedzictwa. Jest to jedna z form ochrony zabytków ruchomych, która nie znalazła zastosowania w dotychczasowej praktyce i pozostała regulacją martwą.

Wśród głównych punktów nowelizacji znajdują się również wprowadzenie możliwości przyznawania nagród osobom, które znalazły zabytek w trakcie poszukiwań zabytków, poprawienie regulacji dotyczącej środków nadzoru (art. 45, art. 49), czy zreorganizowanie instytucji społecznej opieki nad zabytkami, wprowadzenie możliwości finansowania obiektów ujętych w wojewódzkiej ewidencji zabytków przez wojewódzkich konserwatorów zabytków, określenie, komu przysługuje status strony w sprawach administracyjnych prowadzonych na podstawie ustawy o ochronie zabytków,

Zmodyfikowana ma być instytucja ochrony tymczasowej, czyli ochrony prawnej, której podlega zabytek w trakcie postępowania w sprawie wpisu do rejestru zabytków.

Pełen projekt wraz z uzasadnieniem i oceną skutków znajduje się pod linkiem.