AKTUALNOŚCI

Dziś weszła w życie ustawa o związkach metropolitalnych

Możliwość powoływania związków metropolitarnych przewiduje ustawa o związkach metropolitalnych, która weszła dziś w życie. Otwiera ona nowe możliwości dla gmin i powiatów chcących współpracować ze sobą między innymi w sferze organizacji transportu zbiorowego czy planowania przestrzennego.

fot. Mohylek / Wikimedia Commons

fot. Mohylek / Wikimedia Commons

W ustawie określono między innymi zasady tworzenia związków, ich zakres działania i organy. Związki metropolitalne mogą być zrzeszeniami jednostek samorządu terytorialnego, położonymi w danym obszarze metropolitalnym i mają osobowość prawą. Obszar metropolitalny stanowić może spójna pod względem przestrzennym strefa oddziaływania miasta będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa. Strefa ta musi być zamieszkała przez co najmniej 500 tysięcy mieszkańców. Związki metropolitalne  tworzyć może Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Do zadań rządu należy także ustalenie ich nazw oraz określenie granic. Projekt takiego rozporządzenia wymagać będzie konsultacji z mieszkańcami, radami gmin i powiatów, sejmikiem województwa oraz wojewodą.

Utworzenie związku jest możliwe, jeżeli w jego skład wejdzie więcej niż 5 sąsiadujących ze sobą terytorialnie miast na prawach powiatu z jednego województwa, w tym jedno miasto będące siedzibą wojewody lub sejmiku województwa. Przy podejmowaniu decyzji o utworzeniu związku metropolitalnego rząd powinien brać pod uwagę m.in. koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju oraz plan zagospodarowania przestrzennego województwa, a także powiązania funkcjonalne oraz zaawansowanie procesów urbanizacyjnych. Uwzględnione mają zostać także więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe. Do zadań związku metropolitalnego należeć ma wykonywanie zadań publicznych w zakresie m.in. kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju obszaru związku, publicznego transportu zbiorowego, współdziałania w ustalaniu przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich oraz sprawy promocji. Nadzór nad związkami metropolitalnymi ma sprawować premier oraz wojewoda, a w zakresie spraw finansowych regionalna izba obrachunkowa. Organami związku metropolitalnego ma być zgromadzenie oraz zarząd. Zgromadzenie ma być organem stanowiącym i kontrolnym z 4-letnią kadencją. Zarząd ma być organem wykonawczym związku. W jego skład ma wchodzić 3 członków, w tym przewodniczący. Zarząd i jego przewodniczący mają być wybierani przez zgromadzenie. Źródłami dochodu związku metropolitalnego mają być 5-proc. udział w podatku dochodowym, składki gmin wchodzących w skład związku oraz dotacje z budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.

Ustawa uchwalona została we wrześniu, a w ostatnich dniach października 2015 roku podpis złożył Prezydent Andrzej Duda. Rozporządzenia o utworzeniu związków metropolitalnych mają być wydawane nie później niż 30 kwietnia tego roku, zaś same związki metropolitalne utworzone mają być 1 lipca.