AKTUALNOŚCI

Ustawa o kooperatywach mieszkaniowych ponownie w planach rządu

Rząd wraca do planów wprowadzenia udogodnień dla realizacji kooperatyw mieszkaniowych. Dziś poznaliśmy wstępną treść projektu, a w nim dodatkowe zachęty dla tworzenia takich form.

Wrocław budownictwo mieszkaniowe

[Aktualizacja 23.05.2020] Poznaliśmy uwagi, zgłoszone podczas opiniowania i konsultacji ustawy. Dostępne są na stronie Rządowego Centrum Legislacji: link

W kooperatywach mieszkaniowych to przyszli mieszkańcy odpowiedzialni są za inicjowanie procesu inwestycyjnego. Jest to oddolne przedsięwzięcie non-for-profit o charakterze partycypacyjnym i wspólnotowym, w którym grupa osób współdziała w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Część prac członkowie kooperatyw wykonują we własnym zakresie i nie płacą marży zysku podwykonawcom i deweloperom. Szacunki na podstawie dotychczasowych realizacji wskazują na możliwe obniżenie kosztów w stosunku do nabycia mieszkania na rynku deweloperskim o ok. 20–30%. W Polsce powstały już inwestycje kooperatyw mieszkaniowych.

Poprzednie prace nad ustawą o kooperatywach mieszkaniowych pojawiła się w połowie ubiegłego roku, jednak prace nad projektem ówczesnego Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju przerwał kalendarze wyborczy. Teraz pojawi się kolejna szansa na wpisanie kooperatyw mieszkaniowych do polskiego prawa, bowiem dotychczas w prawie związanym z gospodarką nieruchomościami i procesem inwestycyjnym nie było pojęcia kooperatywy mieszkaniowej. To zaś, zdaniem twórców ustawy, stanowi barierę na etapie ubiegania się o finansowanie kredytowe w bankach czy dostęp do nieruchomości gruntowych.

Przetargi nieruchomości gminnych

Zasady współdziałania członków kooperatywy mieszkaniowej na całym etapie inwestycji określać ma umowa kooperatywy mieszkaniowej (lub umowa spółki cywilnej). Wśród planów ustawy, przedłożonej przez Ministerstwo Rozwoju, znajdują się m.in. ulgi w podatku PIT dla członków kooperatyw mieszkaniowych czy możliwość kupna od gmin nieruchomości pod inwestycję mieszkaniową. Ustawa zezwoli radnym gmin na zbycie nieruchomości z gminnego zasobu nieruchomości z przeznaczeniem do realizacji inwestycji mieszkaniowej w ramach kooperatywy. Wybór nabywcy następować ma w formie przetargu, do którego będą mogli przystępować wyłącznie członkowie kooperatyw mieszkaniowych. Ustawa umożliwi rozłożenie kwoty za nabycie z zasobu gminy nieruchomości na raty. Okres spłaty takiego kredytu nie będzie mógł być krótszy niż 5 i dłuższy niż 20 lat. Kooperatywy realizować będą mogły być realizowane na innych działkach prywatnych. Gmina w uchwale określić będzie musiała m.in. wymagania dotyczące inwestycji mieszkaniowej, istotne z punktu widzenia potrzeb gminy (w tym rozwojowych, przestrzennych, estetycznych itp.), z wyszczególnieniem tych, których niespełnienie skutkować będzie karami umownymi lub zastosowaniem prawa odkupu.

Kooperatywy mieszkaniowe ulegać mają rozwiązaniu po zakończeniu robót budowlanych. Wówczas członkowie stawać mają się członkami wspólnoty mieszkaniowej jako właściciele samodzielnych lokali mieszkalnych.

Bonifikaty i ulgi dla członków kooperatyw mieszkaniowych

W celu zachęcenia społeczeństwa do zrzeszania się z zamiarem samodzielnego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych oraz upowszechnienia idei kooperatyw mieszkaniowych, projekt zakłada wprowadzenie bonifikat i ulg.

Nabywanie przez członków kooperatywy nieruchomości gminnych będzie mogło być dodatkowo związane z możliwością uzyskania bonifikaty. Będzie mogła być ona udzielona w przypadku zachowania celu mieszkaniowego, realizacji inwestycji przez członków kooperatywy mieszkaniowej i w formule non-profit, nienastawionym na zysk użytkowaniu objętych nią budynków i lokali (w tym niewyodrębnianiu lokali innych niż mieszkalne i nieprowadzeniu działalności gospodarczej), zakończenia realizacji inwestycji przed upływem 5 lat od daty sprzedaży nieruchomości czy spełnienia wymagań gminnych. O bonifikatę będzie mógł wystąpić właściciel lokalu albo budynku mieszkalnego po upływie 2/3 okresu spłaty oraz spłacie 2/3 ceny nieruchomości nabytej w drodze przetargu,

Kolejną formę wsparcia stanowić mają ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych. Od podstawy podatku będzie można odliczyć odsetki od kredytu zaciągniętego przez członka kooperatywy w związku z realizacją inwestycji przez członków kooperatywy mieszkaniowej. Zdaniem autorów projektu taki zapis pozwoli na wykluczenie ze wsparcia budżetowego osób najzamożniejszych, które mogą sobie pozwolić na realizację inwestycji mieszkaniowej bez wsparcia kredytowego oraz zachęci banki komercyjne do przedstawienia odpowiedniej oferty kredytowej adresowanej do członków kooperatyw mieszkaniowych.

Ustawa do 2021 roku

To już drugie podejście do przyjęcia ustawy. Tym razem Ministerstwo Rozwoju zakłada, że przepisy wejdą w życie jeszcze w tym roku, 30 dni po ogłoszeniu. Przepisy dotyczące ulgi podatkowej wejść w życie mają wraz z początkiem 2021 roku. Zamienic ma ustawy o rewitalizacji oraz o podatku dochodowym. Projekt jest elementem koncepcji zawartej w Narodowym Programie Mieszkaniowym.

Projekt dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji.