Ustawa o dostępności weszła w życie

W życie weszły zapisy ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Jest to element rządowego programu “Dostępność Plus”

Projekt ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami jest rozwiązaniem określającym środki służące zapewnieniu różnych aspektów dostępności oraz obowiązki podmiotów publicznych w tym zakresie.

Uniwersalne projektowanie w planowaniu przestrzennym

Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym polegają m.in. na dodaniu pojęcia “uniwersalnego projektowania”, czyli projektowaniu, o którym mowa w art. 2 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r.

Istotę koncepcji projektowania uniwersalnego wyjaśniają zasady:

  1. elastyczności użycia
  2. dostępności i czytelności informacji
  3. niskiego poziomu wysiłku fizycznego
  4. odpowiednich wymiarów i przestrzeni
  5. prostej i intuicyjnej obsługi
  6. tolerancji dla błędów

Podczas tworzenia dokumentów planistycznych (studium i planu miejscowego), zgodnie ze zmienionym artykułem 10, konieczne będzie uwzględnienie uniwersalnego projektowania oraz zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. W uzasadnieniach przyjęcia planu miejscowego przedstawiony będzie musiał zostać sposób uwzględnienia uniwersalnego projektowania.

Zmiana w artykule 30 polega na dodaniu punktu 1a.

Art. 30. Dostęp do studium i planu miejscowego
1. Każdy ma prawo wglądu do studium lub planu miejscowego oraz otrzymania z nich wypisów i wyrysów.
1a. Osoba ze szczególnymi potrzebami, o której mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, ma prawo do zapoznania się z treścią studium i planu miejscowego w zrozumiały dla niej sposób w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia wniosku o udostępnienie treści studium lub planu miejscowego, w szczególności z wykorzystaniem środków wspierających komunikowanie się, o których mowa w art. 3 objaśnienie pojęć ustawowych pkt 5 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (Dz. U. z 2017 r. poz. 1824).

Zmiana ta ma na celu zapewnienie realnej możliwości osobom z dysfunkcjami wzroku zapoznania się z planowanymi zmianami w przestrzeni

Zmienione wyznaczenie obszaru zdegradowanego

W ustawie o rewitalizacji zmieniony został zapis co do wyznaczania obszaru zdegradowanego. Od tego miesiąca do zapisó definicji dodane zostało zjawisko wysokiej liczby mieszkańców, będących osobami ze szczególnymi potrzebami:

Obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, wysokiej liczby mieszkańców będących osobami ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, można wyznaczyć jako obszar zdegradowany w przypadku występowania na nim ponadto co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk:
1) gospodarczych – w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub
2) środowiskowych – w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub
3) przestrzenno-funkcjonalnych – w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niedostosowania infrastruktury do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w  ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub
4) technicznych – w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności, ochrony środowiska i zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Dostępność w budżetach obywatelskich

Głównym przeznaczeniem nowotworzonego Funduszu Dostępności będzie udzielanie atrakcyjnych finansowo pożyczek z przeznaczeniem na dostosowanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnictwa wielorodzinnego do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami. Wsparcie ze środków Funduszu udzielane będzie w formie pożyczki lub kredytu bankowego (z możliwością częściowego umorzenia) lub dotacji na częściową spłatę kapitału i odsetek od pożyczek i kredytów bankowych udzielanych ze środków innych niż środki Funduszu. Środkami Funduszu zarządzał będzie Bank Gospodarstwa Krajowego.

Dostępność zostać ma wpisana do wymogów formalnych, jakim powinny odpowiadać zgłaszane projekty w ramach budżetu obywatelskiego

Zmiany dotyczą również m.in. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w kontekście możliwości dostosowania budynków dla osób ze szczególnymi potrzebami. Do polskiego prawa wprowadzone zostały pojęcia “bariery”, “dostępności”, “osoby ze szczególny potrzebami”.

Szczegóły projektu na stronie internetowej Dziennika Ustaw.