Rozgraniczenie nieruchomości – cz.1 (zagadnienia wstępne)

Każdą nieruchomość charakteryzuje granica. Z różnych przyczyn nie zawsze ona istnieje, jej przebieg jest często przedmiotem sporu- granica bowiem określa, jak daleko sięga nasze prawo własności. W sytuacjach kiedy przebieg granicy nie jest uregulowany prawnie zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego nieruchomości.Faktem jest, że rozgraniczenie nieruchomości w dużym stopniu zmienia informacje o terenie zarówno w zakresie przestrzennym, jak i prawnym. To złożony proces.

Czym jest rozgraniczenie nieruchomości?

W rozumieniu ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne rozgraniczenia nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia  punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów[1].Rozgraniczenia dokonujemy wówczas, gdy granica tej nieruchomości uległa zatarciu lub gdy stała się przedmiotem sporu.

Rozgraniczenie nieruchomości jest dopuszczalne jedynie między sąsiadującymi gruntami stanowiącymi odrębny przedmiot własności[2]. Rozgraniczenie zatem nie może być dokonane pomiędzy częściami nieruchomości wydzielonymi tylko do korzystania na przykład przez współwłaścicieli, a nie stanowiącymi odrębnych działek w sensie geodezyjnym.

Rozgraniczenie nieruchomości dotyczy nieruchomości gruntowej. Należy jednak pamiętać, że w trakcie rozgraniczenia następuje ustalenie granic działki ewidencyjnej, a następnie określenie zasięgu prawa do nieruchomości, poprzez czynność prawną wykonywaną przez stosowny organ administracyjny lub sądowniczy[3]. Powyższe okoliczności sprawiają, że rozgraniczenie składa się z dwóch procedur: geodezyjnej i prawnej.

Podstawa prawna rozgraniczenia nieruchomości.

• Kodeks cywilny,
• Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne,
• Rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości ,
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 1966, III CR 146/66 OSPiKA 1967, Nr 7-8, poz. 185.

a także:

• Kodeks postępowania administracyjnego,
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.

Strony postępowania.

Stroną  w postępowaniu jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy powstępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek[4]. Strona może występować zarówno sama, jak i przez osobę pełnomocnika[5]. W postępowaniu o rozgraniczenie nieruchomości osobą mogącą złożyć wniosek jest zarówno właściciel, współwłaściciel, użytkownik wieczysty, jak i współużytkownik wieczysty. Prawo do złożenia wniosku ma również posiadacz samoistny (jeśli jego posiadanie jest zgodne ze stanem prawnym) oraz posiadacz zależny, czyli np. dzierżawca czy użytkownik  (wynik postępowania rozgraniczeniowego musi się jednak odnosić do sfery jego uprawnień). Można, więc powiedzieć, że stroną w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości są osoby, którym przysługuje prawo polegające na korzystaniu z gruntu. Zainteresowanym w sprawie o rozgraniczenie są także osoby korzystające z praw podmiotowych do nieruchomości sąsiednich oraz osoby które mają ograniczone prawo rzeczowe do tej nieruchomości. W każdej jednak sprawie cecha przymiotu powinna być oceniana indywidualnie.

—–

[1]Art. 29 Prawo geodezyjne i kartograficzne
[2] Art. 29 ust. 2 Prawo geodezyjne i kartograficzne
[3]  R. Hyncer „Podstawy Katastru” str. 150
[4] Art. 28 Kodeks postępowania administracyjnego
[5] Art. 32 Kodeks postępowania administracyjnego