Relacja z XXIX seminarium z cyklu GIS w praktyce „Otwarte systemy GIS w tworzeniu map cyfrowych”

Uczestnicy XXIX seminarium z cyklu GIS W PRAKTYCE zorganizowanego przez Centrum Promocji Informatyki pochylili się nad problematyką otwartych systemów GIS w tworzeniu map cyfrowych. Spotkanie odbyło się 24 czerwca 2015 r. w sali konferencyjnej CEMED w Warszawie. W wydarzeniu uczestniczyło prawie 30 osób związanych z wykorzystaniem geomatyki w działalności administracyjnej i komercyjnej. Patronat medialny nad wydarzeniem objął portal urbnews.pl.

20150624_104701Na seminarium składało się siedem prelekcji. Pierwszą z nich poprowadził dr Witold Paluszyński z Politechniki Wrocławskiej. Jej tematem było wolne oprogramowanie w geoinformatyce. Prelegent wprowadził słuchaczy w problematykę wolnego oprogramowani – opowiedział o jego idei, historii i rozwoju (w szczególności w latach 90-tych XX wieku). Otwarte oprogramowanie (FLOSS) może być komercyjne, może nie być darmowe, ale kody źródłowe udostępniane są bez dodatkowych opłat. Podkreślił szczególną rolę dostępu do kodów źródłowych, które mogą być modyfikowane przez użytkownika w miarę potrzeb. W dalszej części swojego wystąpienia prelegent skupił się na zastosowaniu wolnego oprogramowania w geoinformatyce, licencjach oraz jego statusie prawnym w Polsce. Okazuje się,  że w Polsce mamy do czynienia z problemami związanymi z opodatkowaniem takiego oprogramowania. W ostatniej części swojego wystąpienia prelegent przedstawił możliwości wolnego oprogramowania w układzie kosztów i korzyści dla przedsiębiorstwa oraz rolę otwartych standardów, także dla GIS (tutaj seria 19100 oraz OGC). Dr Paluszyński zakończył swoje wystąpienie stwierdzeniem, że ,,standardy jak spadochrony, najlepiej działają gdy są otwarte”.

Druga prelekcja dotyczyła otwartych danych – na pytania czym są, dlaczego są istotne i jak można z nich korzystać starał się odpowiedzieć Łukasz Jachowicz. Prelegent przedstawił ogólne informacje na ich temat, sposób wykorzystania oraz warunki otwartości danych (a wśród nich: kompletne, wersja źródłowa, aktualizowanie zbiorów, udostępnianie w sposób niedyskryminujący). Kolejną częścią prelekcji było przedstawienie przykładowych źródeł otwartych danych – pojawiły się tu nazwy OpenStreetMap, AirNavigation Pro, Elasticsearch, urzędy miejskie, np. w Warszawie, Poznaniu, Gdańsku, CODGiK, Portal Otwartych Danych UE. Na zakończenie prelegent pochylił się nad przyszłością danych – według niego dotychczasowy kierunek zmian sugeruje, że w kolejnych latach przeszkody stawiane w dostępnie do danych publicznych każdego rodzaju będą malały.

Po pierwszej przerwie kawowej głos zabrał Radosław Uliszak z Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie. Tematem jego wystąpienia były bezpłatne narzędzia do tworzenia i analizy map statystycznych na przykładzie QGIS. Przedstawił on QGIS, OpenOffice, bezpłatne mapy i bazy danych jako komplet do tworzenia map statystycznych. Prelekcja miała na celu przedstawienie sposobu wykonywania kartogramu oraz kartodiagramu wraz z prostymi analizami statystycznymi w QGIS. Prelegent rozpoczął od przedstawienia bezpłatnych baz danych Faostatu oraz BDL GUS a także sposobu przygotowania map konturowych. Następnie zaprezentowano schemat postępowania w przypadku tworzenia graficznych opracowań statystycznych. Na zakończenie prelegent przedstawił wady i zalety otwartego oprogramowania oraz źródeł danych.

Następną częścią było case study przygotowane przez Adama Radłowskiego, kierownika Wydziału Regionalnego Systemu Informacyjnego i Katastru Wodnego Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Przedstawił on praktyczne aspekty wykorzystania wolnego oprogramowania w RZGW Gdańsk. Prezentacja traktowała o przyczynach wprowadzenia do użytkowania wolnego oprogramowania w jednostce oraz wybranych przypadków wykorzystania GIS, m.in. nanoszenie obiektów (np. stref ochronnych), automatycznego geokodowania lokalizacji według adresów i kodów pocztowych, wybierania danych i eksportowania do formatów spełniających warunek interoperacyjności. W następnej części prelekcji prelegent podał przypadki wykorzystania PostGIS/PostgreSQL oraz przeglądania ich w środowisku QGIS. Zaprezentowane studium przypadku potwierdza możliwość skutecznego wdrożenia wolnego oprogramowania, jakim jest QGIS, w jednostce administracyjnej. Co więcej, przypadek RZGW w Gdańsku pokazał, że możliwe jest zastąpienie oprogramowania komercyjnego, jakim w tym przypadku było MapInfo, oprogramowanie niekomercyjnym.

Kolejne case study dotyczyło QGIS: pozyskiwania, edycji, analizy i wizualizacji danych – poprowadził je Michał Drożdż z firmy GIS Support (brązowego sponsora QGIS Polska). Prelegent zapoznał słuchaczy z profilem firmy, a następnie przedstawił wybrane przykłady zastosowania GIS w jej działalności. Pierwszy projekt dotyczył wykorzystania QGIS przy organizacji danych przestrzennych przedstawiających tereny inwestycyjne na przykładzie specjalnej strefy ekonomicznej. Kolejnym zaprezentowanym projektem było stworzenie map dla potrzeb zarządzania kryzysowego z wykorzystaniem QGIS i OpenStreetMap. Prelegent podkreślił rolę otwartego oprogramowania w zarządzaniu danymi, jednocześnie wskazując na współczesne wyzwania stojące przed twórcami takich aplikacji.

Ostatnim prelegentem był Robert Szczepanek z Politechniki Krakowskiej, współzałożyciel QGIS Polska, który przedstawił wykorzystanie wolnego oprogramowania geomatycznego do realizacji statutowych zadań gmin.  Prelegent poruszył podczas wystąpienia następujące kwestie: kto używa wolnego oprogramowania, czy „wolne oprogramowanie” zawsze oznacza „darmowe”, problem interoperacyjności w kontekście zadań statutowych gmin, usługi sieciowe. Ponadto prelegent starał się odpowiedzieć na pytanie, czy Polska jest gotowa na wolne oprogramowanie, dokonał klasyfikacji programów na te do wykorzystania przez (prawie) każdego oraz te wymagające pomocy fachowców oraz wskazał potencjalne problemy związane z wolnym oprogramowaniem.

Spotkanie dostarczyło słuchaczom wielu ciekawych informacji – co ważne, pomimo że spotkanie dotyczyło ogólnie wolnego oprogramowania, to uwaga prelegentów została skoncentrowana na oprogramowaniu QGIS – wskazuje to na rosnące jego znaczenie i pozycję wśród innych tego typu programów.

20150624_093747