Poseł Paweł Grabowski z partii Kukiz’15 w interpelacji zapytał Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa o partycypację społeczną i ochronę prawa własności w systemie planowania.

Według posła należy zbadać czy sposób informowania obywateli o planowanych zmianach przez umieszczenie ogłoszenia w prasie lokalnej oraz obwieszczenie publiczne w pełni realizuje postulaty zawarte w art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego. Te mówią o konieczności prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej. Zdaniem posła jest to ważne w szczególności w powiązaniu z art. 21 Konstytucji RP mówiącym, że Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Jego zdaniem planowanie przestrzenne ingeruje w konstytucyjnie prawo własności.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Tomasz Żuchowski zaznaczył, że opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie podlega Kodeksowi postępowania administracyjnego. Minister wspomniał dodatkowo, że udział zainteresowanych w procedurze sporządzania projektów aktów planowania przestrzennego wzmocnić ma się wraz z wprowadzeniem w życie Kodeksu Urbanistyczno-Budowlanego, nad którym obecnie trwają intensywne prace legislacyjne.

Szanowny Panie Ministrze,

do mojego biura poselskiego wpłynęła prośba o interwencję w związku z obiekcjami obywateli dotyczącymi procedury uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przez władze samorządowe.

Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 17 pkt 9 w zw. z pkt 1 przedstawia procedurę informowania mieszkańców, których będzie dotyczył uchwalany plan zagospodarowania przestrzennego o planowanych zmianach. Niewątpliwie plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego bezpośrednio ingerującym w prawo własności nieruchomości, dlatego też należy się zastanowić, czy sposób informowania obywateli o planowanych zmianach poprzez umieszczenie ogłoszenia w prasie lokalnej oraz obwieszczenie publiczne w pełni realizuje postulaty zawarte w art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego głoszącego, iż organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej. Ponadto w drodze analogi można rozważać zgodność procedury informacyjnej z art. 10 Kodeksu postępowania administracyjnego, w którym istnieje zasada czynnego udziału stron w postępowaniu. Mam świadomość, że uchwalanie przestrzennego planu zagospodarowania przestrzennego nie jest wydawaniem decyzji administracyjnej, jednak z uwagi na zakres ingerencji w podstawowe, chronione konstytucyjnie prawo własności analogia taka nie jest bezpodstawna. Dodatkowo, zakładając że obwieszczenie publiczne czy zamieszczenie informacji w prasie lokalnej ma stanowić pewnego rodzaju domniemanie doręczenia informacji o planowanych zmianach należy mieć uzasadnione wątpliwości czy obecna procedura uchwalanie przedmiotowego planu nie narusza art. 21 Konstytucji RP stanowiącego, że Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.

Wobec tych informacji pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż należałoby rozważyć zmianę obecnie obowiązujących przepisów i wprowadzić rozwiązania gwarantujące obywatelowi realne, a nie potencjalne, prawo do ochrony swojego prawa własności.

W związku z powyższym pragnę zapytać:

1. Czy Pan Minister zamierza podjąć działania prowadzące zmianę obecnie obowiązujących przepisów i wprowadzić rozwiązania gwarantujące obywatelowi realne prawo do ochrony swojego prawa własności?

2. Czy w ocenie Pana Ministra procedura informowania mieszkańców o planowanych zmianach jest zgodna z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego?

Odpowiedź MIiB:

Szanowny Panie Marszałku,

odnosząc się do poruszonego w interpelacji zagadnienia informuję, iż miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, a jego opracowanie i procedura uchwalenia odbywa się zgodnie z zasadami legislacji. Procedura legislacyjna nie podlega wspomnianej przez Pana ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, zatem brak jest możliwości oceny zgodności procedury informowania mieszkańców o projekcie aktu planowania przestrzennego z art. 10 Kodeksu.
W porównaniu z postępowaniem związanym z wydawaniem decyzji administracyjnych w sprawach indywidualnych w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, w procedurze stanowienia aktów prawa powszechnie obowiązującego nie następuje udział stron.

Przekazanie zainteresowanym informacji o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz o dalszym przebiegu prac odbywa się w taki sposób jak w przypadku ustaw, przy czym zainteresowani mają możliwość 2-krotnego zgłaszania wniosków:
po zawiadomieniu o przystąpieniu do sporządzania planu oraz po zawiadomieniu o jego wyłożeniu do publicznego wglądu. Należy także zwrócić uwagę, że zwyczajowo przyjęty sposób publikowania informacji o działaniach organów gminy określa np. statut gminy.

Jednocześnie, dostrzegając wagę poruszonej przez Pana kwestii zapewnienia możliwie pełnego udziału zainteresowanych w procedurze sporządzania projektów aktów planowania przestrzennego informuję, że wzmocnienie partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym należy do zakresu Kodeksu Urbanistyczno-Budowlanego, nad którym obecnie trwają intensywne prace legislacyjne.

Z wyrazami szacunku,

Tomasz Żuchowski

Podsekretarz Stanu