AKTUALNOŚCI

Park kulturowy w Olsztynie – przedłużone konsultacje

Władze Olsztyna pytają się mieszkańców czy w obrębie Starego Miasta utworzyć park kulturowy. Trwające od września konsultacje społeczne zostały przedłużone do końca stycznia.

Inicjatywę powstania parku kulturowego przedstawiło w 2013 roku Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba. Propozycję poparta została również przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przez dwa lata w tej sprawie wydarzyło się niewiele – zorganizowano spotkanie informacyjne oraz zaproszono przedstawicieli Wrocławia, gdzie trwała procedura wprowadzania tego narzędzia ochrony.

Konsultacje społeczne w Olsztynie trwać miały od 28 września do 26 października 2015 roku, przedłużano je dwukrotnie – do końca listopada i ostatnio do 29 stycznia 2016. Opinie mieszkańców zbierane były podczas spotkań, obecnie można wypełnić ankietę internetową.

Rynek Starego Miasta w Olsztynie | fot. Mariusz Cieszewski / MSZ | źródło: flickr.com | lic. CC BY-ND 2.0

Rynek Starego Miasta w Olsztynie | fot. Mariusz Cieszewski / Ministerstwo Spraw Zagranicznych | źródło: flickr.com | lic. CC BY-ND 2.0

Park kulturowy jest jedną z czterech form ochrony zabytków formułowanymi przez ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Uznawany jest za najbardziej kompleksową formę, umożliwiającą kreowanie różnorakich działań ochronnych. Tworzony jest on uchwałą rady gminy, w celu ochrony krajobrazu kulturowego, zachowania wyróżniających się terenów z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej. Dla parków kulturowych wymagane jest sporządzenie planu ochrony oraz uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, możliwe jest również utworzenie specjalnej jednostki zarządzającej parkiem. Na terenach objętych tą formą ochrony wprowadzane są zakazy i ograniczenia dotyczące m.in.: prowadzenia robót budowlanych, działalności handlowej, usługowej, zmiany sposobu korzystania z zabytków. Ponadto kontrolowana jest lokalizacja i forma wszelkich form reklamy – tablic, szyldów, banerów – oraz obiektów małej architektury.

Układ przestrzenny olsztyńskiego Starego Miasta od 1957 znajduje się w rejestrze zabytków. Celem nadrzędnym utworzenie parku na tym terenie jest ochrona i eksponowanie jego specyficznych wartości kulturowych dzięki:

  • inicjowaniu działań na rzecz rewaloryzacji obiektów i przestrzeni zabytkowych;
  • uregulowaniu zasad dotyczących umieszczania reklam i szyldów i tablic informacyjnych oraz sezonowych ogródków gastronomicznych;
  • poprawie wizerunku przestrzeni publicznej, przez wprowadzenie jednolitego systemu informacji miejskiej, małej architektury i innych elementów wystroju ulicznego;
  • stworzeniu zasad, według których zmiany będą mogły być wprowadzane tak, aby ze wspólnej spuścizny  historycznej mogli korzystać wszyscy, a stare i nowe mogło współistnieć obok siebie harmonijnie.

Obecnie na terenie całego kraju funkcjonuje około 30 parków kulturowych, w tym jeden na terenie województwa warmińsko-mazurskiego – Park Kulturowy Warmińskiej Drogi Krajobrazowej Gietrzwałd-Woryty. W pierwszej połowie tego roku zaczęły obowiązywać zapisy Parku Kulturowego „Stare Miasto” we Wrocławiu, 1 lipca 2016 roku w życie wejdą regulacje w rejonie Krupówek w Zakopanem.