Park kulturowy Nowa Huta na 70-lecie osiedla
Rada Miasta Krakowa zdecydowała o utworzeniu Parku Kulturowego Nowa Huta. To istotny element obchodów 70-lecia Nowej Huty.
Park Kulturowy ma chronić architekturę dzielnicy oraz pilnować wizualnego porządku. Radni podjęli decyzję o utworzeniu go, bez głosów sprzeciwu. Jest to druga taka forma ochrony zabytków w Krakowie, pierwsza od 2010 r. funkcjonuje na Starym Mieście.
Najpierw: wytyczne do ochrony Nowej Huty
Prace utworzeniem parku podjęto w czerwcu 2014 roku, po obserwacji pozytywnych efektów jakie osiągnięto poprzez funkcjonowanie Parku Kulturowego Stare Miasto. Była to także odpowiedź na licznie zgłaszane przez mieszkańców postulaty.
Autorem „Planu ochrony Parku Kulturowego Nowa Huta” jest zespół naukowców z Politechniki Krakowskiej pod kierownictwem prof. Zbigniewa Myczkowskiego. Ten sam zespół był w 2013 r. laureatem Nagrody Miasta Krakowa za „Plan ochrony Parku Kulturowego Stare Miasto”. Projekt „Planu ochrony Parku Kulturowego Nowa Huta” został pozytywnie zaopiniowany przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dokument był realizowany w dwóch etapach na przestrzeni 2015 i 2016 roku. Etap pierwszy obejmował analizę zasobu krajobrazowego i uwarunkowań widokowo-kompozycyjnych wnętrz architektoniczno-krajobrazowych. Etap drugi to waloryzacja i diagnoza trwających przemian oraz wytyczne w zakresie ochrony i kształtowania krajobrazu.
Obszar, który ma być objęty ochroną w postaci parku kulturowego to prawie 377 hektarów tzw. „starej” Nowej Huty, wraz z klasztorem cystersów w dawnej Mogile, dworem Jana Matejki w Krzesławicach oraz budynkami centrum administracyjnego kombinatu metalurgicznego.
Trzy lata oczekiwania na plan ochrony
Formalnie podjęcie prac nad utworzeniem parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Nowa Huta rozpoczęło się w listopadzie 2016 roku, po przyjęciu uchwały przez radnych. Do 2017 roku zbierano wnioski dotyczące nowego parku kulturowego oraz organizowano spotkania informacyjne.
W maju i czerwcu 2017 roku odbyły się konsultacje społeczne w sprawie utworzenia Parku Kulturowego Nowa Huta, przeprowadzone na zlecenie UMK przez stowarzyszenie Pracownia Obywatelska.
Zebrane wnioski oraz wytyczne z projektu „Planu ochrony Parku Kulturowego Nowa Huta” stanowiły materiał do opracowania projektu uchwały o utworzeniu Parku, który prezentujemy pod artykułem.
Park Kulturowy Nowa Huta ponad podziałami
Choć część radnych chciała, by uchwałę o utworzeniu Parku Kulturowego przyjąć w dwóch głosowaniach, zamiast jednym (ten wniosek przepadł), to jednak pod względem konieczności utworzenia tej formy ochrony na socrealistycznym osiedlu nikt się nie sprzeciwił. Za projektem głosowało 28 radnych, wstrzymało się 11, a nikt nie był przeciw.
Nowa Huta to szczególny zabytek architektury, jedyny taki w Europie układ urbanistyczny, budowany w szczególnych czasach. Park Kulturowy jest istotnym krokiem na rzecz przekazu, że Nowa Huta to ważne miejsce w Krakowie
– mówiła radna Nina Gabryś z Nowoczesnej.
W Nowej Hucie mamy zdecydowanie mniej lokali gastronomicznych czy usługowych niż na Starym Mieście, problemy z reklamami czy naganiaczami do lokali nie są więc tak widoczne jak w centrum Krakowa. Ale gdy Nowa Huta zacznie się jeszcze bardziej rozwijać, Park Kulturowy uchroni ją przed negatywnymi następstwami tego procesu
– stwierdził radny Michał Drewnicki z PiS.
Siedem dekad Nowej Huty
24 lutego 1949 r. władze podjęły decyzję o lokalizacji kombinatu metalurgicznego na terenie wsi Mogiła pod Krakowem, zaś w maju ogłoszona została decyzja o budowie miasta przy zakładzie. W czerwcu 1949 roku na pola wyjechały maszyny, które budować zaczęły miasto o planie pięciu arterii odchodzących od centralnego placu.
O tym kto był inicjatorem decyzji o budowie zakładów metalurgicznych, kto podpisał decyzję o budowie miasta i kiedy Nowa Huta została włączona w granice Krakowa przeczytacie w innym naszym tekście: LINK.
Kalendarium obchodów 70-lecia dzielnicy dostępne jest na stronie krakow.pl
Dokumenty związane z Parkiem Kulturowym Nowa Huta dostępne są poniżej:
Nowa Huta uchwala park kulturowyZałącznik tekstowy:
Nowa Huta uchwala park kulturowy z2Załącznik graficzny:
Nowa Huta uchwala park kulturowy z1