Ogrody Turii, to jedno z ciekawszych przekształceń przestrzeni ubiegłego wieku. Pomimo ogromnej ingerencji w środowisko miasto uzyskało niesamowite tereny rekreacji i liczne obiekty kultury.

Walencja jest hiszpańskim miastem będącym stolicą autonomicznej wspólnoty administracyjnej. Historia sięga czasów starożytnych – na tych terenach powstała  osada już w 138 r. p.n.e. jako rzymski obóz wojskowy Valentia Edetanorum. Od VIII do XIII w. (już naszej ery) miasto było pod panowaniem arabskim, a w 1238 r. zdobył je król Aragonii – Jakub I Zdobywca. Obecnie jest to trzecie miasto, co do liczby ludności Hiszpanii, a port w Walencji jest największy w zachodniej części Morza Śródziemnego.

Struktura przestrzenna miasta charakteryzuje się niską, aczkolwiek gęstą zabudową. Rozwijało się ono nad rzeką Turią, która wylewała z koryta. Ostatnia najtragiczniejsza powódź miała miejsce w 1957 r., w skutek którego zginęło ok. 80 osób, a miasto zostało poważnie zniszczone. Chcąc ochronić miasto przed kolejnymi klęskami, postanowiono znacznie zaingerować w środowisko naturalne i zmienić bieg rzeki, omijając ścisłe centrum – obecnie nowe koryto przebiega na południe od starego. Prace przeprowadzono w 1960 r. Dzięki tym zmianom uwolniono ogromne tereny w śródmiejskiej części miasta pozostałe po dawnym korycie rzeki. Wstępnie planowano budowę szerokiej arterii komunikacyjnej. Szeroki dialog społeczny, liczne konsultacje pokazały, że ludzie chcą “zielonej rzeki” w mieście. Skłoniło to włodarzy miasta do stworzenia tutaj terenów rekreacyjnych,  otwartych przestrzeni zielonych unikalnych w skali światowej.

Tak powstały Ogrody Turii – Jardin del Turia – obejmujące 110 ha dawnego koryta rzeki.  Patrząc od zachodu mamy ogromny chroniony park Cebecera (Parque de Cebecera) o wyjątkowo bogatej roślinności, zamieszkany też przez zwierzęta. Zaprojektowany został Ricarda Bifill, a udostępnoiny w 1980 r. Tereny w dawnej Turii są praktycznie dla każdego – od malucha do osób starszych. Znajdziemy tutaj liczne boiska, place zabaw, skateparki, a wszystko połączone ze sobą urokliwymi alejkami wzbogaconymi małą architekturą czy rzeźbami. Ciekawym, charakterystycznym  punktem jest gigantyczny Guliwer  z powieści Jonathana Swifta. Oczywiście nie brakuje przepraw nad rzeką – spacerując można oglądać zabytkowe mosty.

Bliżej Morza Śródziemnego mamy Miasteczko Sztuki i Nauki w Walencji (Ciudad de las Artes y las Ciencias) stanowiące obecnie centrum kulturalne Ogrodów Turii jak i samej Walencji. Gigantyczny kompleks kulturowy został zaprojektowany przez Santiago Calatravę w stylu bardzo nowoczesnym. Budowa rozpoczęła się w 1996 r. Pierwszym ukończonym obiektem, gdzie równocześnie odbyła się inauguracja “miasteczka” było L’Hemisferic. Znajduje się tutaj planetarium i kino. Do najbardziej znanych obiektów należy Pałac Sztuki im. Królowej Sofii czy Muzeum Nauki Księcia Filipa. Natomiast najbliżej dawnego ujścia do rzeki znajduje się największe oceanarium w Europie.

Ogrody Turii całkowicie są niedostępne dla samochodów, a położenie w zagłębieniu dawnego koryta nadaje miejscu charakter oazy wyłączonej z miejskiego zamieszania i zgiełku. W centrum gęsto zabudowanego, starego miasta uzyskano ogromne połacie zieleni miejskiej, poprawiając komfort życia mieszkańców. Wyjątkowy krajobraz jaki powstał jest niesamowitym przykładem wykorzystania dla dobra publicznego rezerw terenowych miasta. Korzystne również jest nastawienie parku na praktycznie każdego odbiorcę – odpoczną tu dzieci a dorośli zaspokoją swoje potrzeby kulturalne. Natomiast miejsce, dotychczas negatywnie postrzegane przez liczne wylewy i zniszczenia stało się centrum kulturalnym i rekreacyjnym Walencji, zbliżając do siebie dwie części miasta.

Oficjalna strona Ogrodów znajduje się tutaj, polecam również film ukazujący je z lotu ptaka.

Poniżej Google Maps nakierowane na Ogrody Turii.

Wyświetl większą mapę

Źródła:

1. A. Świtalska “Przestrzeń ciągu pieszego w Walencji i forma jego zagospodarowania”
2. www.valenciavalencia.com