NSA na przykładzie Gdańska: można zawęzić przeznaczenia terenu w planie

Radni mogli przyjąć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, ograniczający zakres usług dla danego terenu – Naczelny Sąd Administracyjny zbadał sprawę dotyczącą planu miejscowego dla rejonu gdańskiej Strzyży.

Plan “MPZP Strzyża – rejon Alei Grunwaldzkiej 238 w mieście Gdańsku” uchwalony został jesienią 2014 roku. Skarżąca Spółka, będąca właścicielem jednej z działek w jego zakresie, zarzucała niezgodne z prawem zawężenie przeznaczenia terenu do usług w zakresie szkolnictwa wyższego. Jej zdaniem ograniczało to możliwości wykorzystywania przysługującego jej prawa własności.

Działka ta w planie miejscowym zaliczona została do karty terenu oznaczonej symbolem 002-U33. Określonym przeznaczeniem jest zabudowa usługowa – szkolnictwo wyższe. Dla tego obszaru wraz z uchwaleniem kwestionowanego planu nastąpiła zmiana przeznaczenia w stosunku do dotychczasowego wynikającego z planu miejscowego polegająca na jego zawężeniu wyłącznie do zabudowy usługowej służącej realizacji funkcji szkolnictwa wyższego. Jednak wcześniejszy właściciel tej nieruchomości już w 1999 r. przeznaczył ją jedynie na realizację usług związanych ze szkolnictwem wyższym. Spółka skarżąca kupiła działkę w roku 2013 r., na rok przed uchwaleniem planu.

Wcześniej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsk oddalił skargę Spółki. W Najwyższym Sądzie Administracyjnym, skład sędziowski w składzie Kazimierz Bandarzewski (sprawozdawca), Leszek Kiermaszek (przewodniczący), Paweł Miładowski, oddalił skargę kasacyjną, przyznając rację samorządowi.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 u.p.z.p. kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, a w tym uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy do zadań własnych gminy. Uchwalając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala się, między innymi, przeznaczenie oraz sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu (art. 4 ust. 1 u.p.z.p.). Stosownie zaś do art. 6 ust. 1 u.p.z.p. ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.

Zapisy planów i wskazywanie przeznaczenia danych terenów mogą być określane samodzielnie przez samorząd, poprzez przyznane “władztwa planistycznego” przez ustawodawcę, w celu odpowiedniej realizacji zadania publicznego. NSA zauważył, że problematyka naruszenia istoty prawa własności była przedmiotem orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego który podkreślał, że:

do naruszenia istoty prawa własności dochodzi w sytuacji, gdy niemożliwe stanie się wykonywanie wszystkich uprawnień składających się na możliwość korzystania z rzeczy albo wszystkich uprawnień składających się na możliwość rozporządzania rzeczą albo wszystkich uprawnień składających się na możliwość korzystania z rzeczy i rozporządzania nią.

Pozbawienie właściciela części – nawet znacznej – atrybutów korzystania lub (i) rozporządzania rzeczą – nie musi oznaczać ingerencji w istotę jego prawa własności.

Link do planu miejscowego

Źródło: NSA (sygn. II OSK 2576/16 )