Mistrzowskie miasta – Manaus
Manaus jest kolejnym miastem, które opisujemy w ramach serii „Mistrzowskie miasta”. Jak to się stało, że w środku dzikiej Amazonii rozwinęło się niemal 2-milionowa aglomeracja ?
W sercu amazońskiej dżungli (północno-zachodnia część Brazylii), w miejscu, gdzie Rio Negro łączy się z potężną Amazonką już od XVII w. prężnie rozwija się osada. Populacja dzisiejszego gospodarza Mistrzostw Świata w piłce nożnej stale rośnie, co generuje wiele niedogodności komunikacyjnych dla Manaus. Organizacja Mistrzostw miała być bodźcem wywołującym zmiany i rozwój. Niestety tak jak i w innych miastach rosnące koszty i liczne protesty nie pozwoliły na rozwiązanie wielu problemów.
Historia
Wzmianki o Manaus sięgają nawet końca XV w., kiedy Hiszpański kolonizatorzy przemierzali Amazonię. Historia miasta jednak związana jest z Portugalczykami, którzy u ujścia Rio Negro wybudowali fort. W wyniku rozwoju demograficznego misjonarze zbudowali kościół, a dzięki uwarunkowaniom obronnym (od końca XVIII) siedzibę swoją miał w osadzie gubernator. Przyczyniło się to do dalszego rozwoju, a dzięki strategicznemu położeniu 13 listopada 1832 r. zmieniono nazwę fortu z Lugar da Barra na Manaus i nadano mu prawa wioski. Od 24 października 1848 r. Manaus jest miastem – nazwa pochodzi od lokalnego plemienia, które dawniej zamieszkiwało te rejony.
Okres największego rozwoju przypada na lata 1890- 1920. Na te lata przypada największe zapotrzebowanie na kauczuk naturalny – w wyniku rosnącej motoryzacji, który staje się najważniejszym towarem eksportowym miasta. Manaus jest głównym portem na Amazonce, który jest w stanie przyjmować statki oceaniczne. Port ukończono budować w 1902 r., a całym przedsięwzięciem zajmowała się firma Polaka – Bronisława Rymkiewicza. W kolejnych latach miasto podupadło w wyniku wynalezienia kauczuku syntetycznego i spadku cen tego surowca w wersji naturalnej. Miasto dopiero zaczęło się rozwijać ponownie po utworzeniu specjalnej strefy ekonomicznej w 1966 r.
Manaus dzisiaj
Obecnie Manaus jest niemal odcięte od świata. Komunikację z miastem zapewnia port na Amazonce i lotnisko znajdujące się nieopodal. Charakterystyczny jest dla miasta ciągły napływ imigrantów z okolicznych wiosek, a w przypadku dobrego skomunikowania obawiano się jeszcze większej imigracji. W wyniku rozwoju na początku XX w. włodarze ściągnęli europejskich architektów dzięki czemu przebudowana została infrastruktura, układ ulic i nadano miastu zachodnioeuropejski charakter, a dzięki rozwoju elektryczności można je było uznać za jedno z najnowocześniejszych w Brazylii.
Obecnie w wyniku imigracji zabudowywane są drogi charakterystycznymi parterowymi/piętrowymi mieszkaniami na szachownicowym układzie ulic. Zjawiskiem niekorzystnym jest powstawanie slumsów. Co ciekawe miasto nie rozlewa się niekontrolowanie na obrzeża pochłaniając kolejne połacie lasów Amazonii. Utrzymywana jest zwarta dość gęsta zabudowa w kwartałach Podejmowane są również kroki do odnowy centrum miasta i poprawy stanu środowiska, a zmiany będą możliwe dzięki planom finansowym Brazylii do 2020 r. mające na celu rozwój infrastruktury w Amazonii. Konieczne jest jednak kontrolowanie rozwoju miasta ze względu na uwarunkowania ekologiczne, by nie doszło do nagłego rozlania miasta niszcząc walory dżungli.
Organizacja Mistrzostw
Lokalizacja Manaus mogła budzić kontrowersje ze względu na słabą dostępność komunikacyjną oraz położenie niemal nad samym równikiem w środku dżungli co uwarunkowuje sytuację klimatyczna regionu. Miguel Capobiango Neto (szef przygotowań do mundialu w Manaus dla sport.pl) pyta jednak „Mieliśmy zlekceważyć Amazonię, największy region Brazylii ?”. Chciano pokazać jedność kraju i nierozłączność z dziką dżunglą.
W ramach przygotowań rozwinięto komunikację publiczną – Bus Rapid Transport oraz kolej aglomeracyjną. Rozbudowano port lotniczy dla przyjęcia masy kibiców. Nie rozwiązało jednak to poważnych problemów komunikacyjnych miasta.
Stadion – Arena da Amazonia powstał na miejscu dawnego Vivaldo Stadium w połowie drogi między lotniskiem a centrum zlokalizowanego nad Rio Negro. Jest w stanie pomieści 41 tys. kibiców. Budowa kosztowała $294 milionów (cena przerosła przewidywaną o 25%). W 25 % sfinansował ją samorząd Amazonii, a w 75 % Bank Rozwoju Brazylii. Obiekt posiada wszelkie zabezpieczenia przed tropikalnymi deszczami nad trybunami. W celu minimalizowania skutków klimatu zaprojektowano specjalny układ otworów w celu wentylacji wnętrza oraz nadano obiektowi białą elewację, by odbijał promienie słoneczne. Kształtem budynek ma przypominać regionalny koszyk, który jest wyrabiany przez lokalna społeczność. Budynek ma również być ekologiczny – ma wykorzystywać wody opadowe i być energooszczędny .
Problemem pozostaje jednak co dalej z obiektem po Mistrzostwach. Tradycje piłki nożnej w tym regionie są słabo rozwinięte, a lokalna drużyna gra w czwartej lidze. Z Amazonii nie pochodzi żaden znany piłkarz Brazylii. Budowę stadionu porównuje się do powstania opery ze złotego kauczukowego okresu, która została wybudowana wyłącznie dla jednego występu tenora Enrico Caruso.
[embed height=”500″]http://youtu.be/SfdF6oF6L34[/embed]
