Kraków: Coraz bliżej Parku Kulturowego Nowa Huta
Pod koniec listopada zaczną obowiązywać przepisy Parku Kulturowego Nowa Huta. Mają one chronić unikalny układ urbanistyczny, estetykę i architekturę dzielnicy.
Kraków, Nowa Huta; fot. Piotr Tomaszewski, lic CC-BY-3.0
Uchwała Nr XXIX/757/19 Rady Miasta Krakowa z dnia 20 listopada 2019 r. w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Nowa Huta opublikowana została w wojewódzkim Dzienniku Urzędowym w dniu 28 listopada. Zgodnie z uchwałą, po dwunastu miesiącach przepisy wchodzą w życie. Radni podjęli decyzję o utworzeniu go, bez głosów sprzeciwu. Jest to druga taka forma ochrony zabytków w Krakowie, pierwsza od 2010 r. funkcjonuje na Starym Mieście.
Na terenie Parku Kulturowego zakazane będą zmiany wystroju elewacji, kształtu dachów i wysokości kalenicy. Wszelkie prace, będą wymagały ochrony detali architektonicznych lub być realizowane przy zastosowaniu form nawiązujących do historycznych. Chronione mają być linie zabudowy, gabaryty i formy obiektów architektonicznych. Chroniony ma być również pierwotny układ zieleni wraz z kompozycją parków. Park Kulturowy wzmocni również ochronę osi widokowych.
Uchwała ogranicza też możliwość umieszczania reklam oraz działalności handlowej i usługowej w przestrzeniach do tego nie przewidzianych (jak np. przejścia do budynków oraz tereny przed budynkami). Specjalne regulacje obejmą ogródki gastronomiczne: w kwestii jego urządzenia, organizacji, lokalizacji oraz umieszczanie reklam. Uchwała zakazuje również stosowania reklam LED, reklam o zmieniającym się natężeniu światła, a także podświetlania innym światłem niż białe, o stałym natężeniu. Wprowadzony zostaje również zakaz ograniczania transparentności przeszkleń lokali (niezbędne informacje o obiekcie, jak np. godziny otwarcia mogą zajmować nie więcej niż 30% przeszklenia). Szczegóły w uchwale.
Obszar, który ma być objęty ochroną w postaci parku kulturowego to prawie 377 hektarów tzw. „starej” Nowej Huty, wraz z klasztorem cystersów w dawnej Mogile, dworem Jana Matejki w Krzesławicach oraz budynkami centrum administracyjnego kombinatu metalurgicznego.
Uchwała o Parku Kulturowym Nowa Huta zawiera regulacje dotyczące między innymi prowadzenia robót budowlanych, działalności usługowej w ogródkach gastronomicznych, działalności handlowej i usługowej, organizacji imprez, umieszczania tablic reklamowych, urządzeń reklamowych oraz reklam, instalowania urządzeń na elewacjach frontowych budynków oraz oświetlenia czy też składowania i magazynowania odpadów.
Choć uchwała wejdzie w życie w dniu 29 listopada, to właściciele, zarządcy nieruchomości, użytkownicy obiektów i elementów zagospodarowania przestrzeni, położonych na terenie Parku Kulturowego, będą mieli jeszcze czas na dostosowanie się do przepisów. Wynika to z 6-miesięcznego okresu przejściowego, który daje czas na zmiany do dnia 29 maja 2021 roku. Do tej daty odbyć ma się demontaż wszystkich elementów, o których mowa w uchwale, zlokalizowanych niezgodnie z jej postanowieniami, a także zmiana formy tablic reklamowych, urządzeń reklamowych i innych elementów zagospodarowania przestrzeni.
Plan ochrony powstał na Politechnice Krakowskiej
Pierwsze prace nad utworzeniem parku podjęto w czerwcu 2014 roku, po obserwacji pozytywnych efektów jakie osiągnięto poprzez funkcjonowanie Parku Kulturowego Stare Miasto. Była to także odpowiedź na licznie zgłaszane przez mieszkańców postulaty.
Autorem „Planu ochrony Parku Kulturowego Nowa Huta” jest zespół naukowców z Politechniki Krakowskiej pod kierownictwem prof. Zbigniewa Myczkowskiego. Ten sam zespół był w 2013 r. laureatem Nagrody Miasta Krakowa za „Plan ochrony Parku Kulturowego Stare Miasto”. Projekt „Planu ochrony Parku Kulturowego Nowa Huta” został pozytywnie zaopiniowany przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dokument był realizowany w dwóch etapach w latach 2015-2016. Etap pierwszy obejmował analizę zasobu krajobrazowego i uwarunkowań widokowo-kompozycyjnych wnętrz architektoniczno-krajobrazowych. Etap drugi to waloryzacja i diagnoza trwających przemian oraz wytyczne w zakresie ochrony i kształtowania krajobrazu. Finalnie zatwierdzony został uchwałą Nr XXXV/901/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 12 lutego tego roku.
