Koncepcja Strategii Rozwoju Makroregionu Polski Centralnej

20 października 2014 r. odbyło się spotkanie z udziałem marszałków województw łódzkiego i mazowieckiego dotyczące Koncepcji Strategii Rozwoju Makroregionu Polski Centralnej. Uczestnicy poznali najważniejsze założenia dokumentu, a województwa podpisały wniosek kierujący koncepcję do minister infrastruktury i rozwoju.

Na spotkanie, które odbyło się w hotelu Afrodyta Business & SPA w Radziejowicach, przybyli marszałkowie obu województw oraz przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju – Renata Calak z Departamentów Programów Ponadregionalnych. Marszałkom towarzyszyli przedstawiciele regionalnych biur planowania przestrzennego, którzy zaprezentowali koncepcję strategii.

Swój głos zabrali marszałkowie Adam Struzik oraz Witold Stępień, którzy podkreślali silny potencjał jaki tkwi w województwach mazowieckim i łódzkim, które mają tworzyć makroregion Polski Centralnej. Dzięki tworzeniu wspólnych projektów, realizowaniu celów, mają nadzieję iż ten rejon Europy stanie się jednym z najsilniejszych we wschodniej części starego kontynentu.

– Koncepcja strategii rozwoju makroregionu stanowi odpowiedź na wyzwania i kierunki rozwoju wskazane w strategiach rozwoju obu regionów, jak też na odrębną kategorię kwestii makroregionalnych. W dokumentach obu województw szczególną uwagę poświęcono znaczeniu międzyregionalnych inicjatyw klastrowych – podkreślił marszałek Adam Struzik. Głównym jej założeniem jest wzmacnianie i lepsze wykorzystanie potencjałów rozwojowych makroregionu i wzrost konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Województwa mazowieckie i łódzkie tworzące Makroregion Polski Centralnej obejmują 66 powiatów oraz 491 gmin. Według danych z końca 2012 r. mieszka tu ok. 7,8 mln osób, co stanowi 20,3% ludności Polski i plasuje ten makroregion na 2. miejscu w kraju (za Makroregionem Południowym).

W projekcie skoncentrowano się na najważniejszych wyzwaniach, wspólnych dla obu województw wchodzących w skład makroregionu. Uwzględniono w nim również zapisy dokumentów europejskich – „Europa 2020”, „Horyzont 2020” oraz krajowych – „Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030”, „Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju do 2020 r.”, „Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” oraz „Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego do 2020 r. Regiony, miasta, obszary wiejskie”.

Struktura dokumentu i najważniejsze założenia zostały przedstawione przez dyrektorów biur planowania obu województw – przez panią Ewą Paturalską-Nowak z Łodzi (uwarunkowania) oraz przez pana prof. Zbigniewa Strzeleckiego z Warszawy (kierunki). Dokument składa się z 6 części. W pierwszych 4 opisane są uwarunkowania i silne strony województw. Określono na czym powinien skupić się rozwój i jaki tkwi potencjał w poszczególnych branżach, dla których dokonano analizy SWOT. 5. rozdział przedstawia 5 celów strategicznych:

1. zintegrowana przestrzeń wiedzy i innowacji – polegać ma na rozwoju bazy naukowej, wspieraniu współpracy szkół wyższych, badań technologicznych i klastrów;
2. przestrzeń przyjazna twórcom i projektantom – dążenie do rozwoju sektora kreatywnego i stworzenia centrum kultury – zarówno rozwój kinematografii jak i sztuk pięknych, w tym na terenach rewitalizowanych;
3. innowacyjna sieć medyczno-farmaceutyczna – np. wpieranie badań wysokich technologii z zakresu medycyny
4. międzynarodowe centrum żywności prozdrowotnej – wykorzystanie silnej bazy żywieniowej (np: zagłębie sadownicze w okolicach Grójca);
5. multimodalny węzeł transportowy o znaczeniu międzynarodowym – lokalizacja na przecięciu dwóch szlaków TEN-T daje szansę stworzenia międzynarodowego centrum komunikacyjnego.

Kluczowym polem współpracy jest zatem nauka oraz działalność badawczo-rozwojowa. Zarówno Mazowsze, jak i województwo łódzkie są najważniejszymi w skali kraju ośrodkami kształcenia, badań, innowacji oraz wdrażania nowych technologii. Podkreślono również istotną rolę sektora kreatywnego, rolnictwa, które charakteryzuje się wysoką wydajnością i medycyna z farmacją oraz logistyka. Postuluje się również reindustrializację województw w duchu nowoczesnych technologii. Program zakłada tworzenie silnego ośrodka – dupolu Warszawa-Łódź – równocześnie powstaje Plan Zagospodarowania Warszawsko-Łódzkiego Obszaru Funkcjonalnego.

To co wyróżnia ten dokument od innych tego typu to geneza jego powstania. Dotychczas strategie te (np. Strategia Rozwoju Polski Wschodniej) były tworzone odgórnie. Dla regionu centralnego jest inicjatywą oddolną dwóch województw. Współpraca mazowieckiego z łódzkim zainaugurowana została w lipcu 2012 r. porozumieniem podpisanym w Nieborowie przez marszałków obu regionów. Regiony uchwaliły nowe strategie rozwoju wskazujące na wzmocnienie związków społeczno-gospodarczych Warszawy i Łodzi. Strony zobowiązały się wówczas do podjęcia działań, których efektem jest Koncepcja Strategii Rozwoju Makroregionu Polski Centralnej 2030. Makroregion jest pewnym szczególnym szczeblem – powyżej regionalnego, ale jeszcze nie krajowy – zgodnie z przepisami prawa to minister właściwy od rozwoju regionalnego odpowiada za programy ponadregionalne – tworzy je i przedstawia Radzie Ministrów. Konieczna jest zatem szczególna procedura w tym przypadku.

Podczas spotkania odbyła się również dyskusja, w której wzięli również udział przedstawiciele uczelni wyższych, wojska czy samorządowcy. Jedyną dużą wadą, na która zwracali uwagę rozmówcy to był brak odniesienia się do zmian klimatycznych i do ochrony środowiska.

Obecnie ministerstwo wraca do idei makroregionów w nowej formule i z wielkim entuzjazmem przyjmuje inicjatywę centralnych regionów. Polskę podzielono na 6 makroregionów.

źródło:

1. mazovia.pl
2. Koncepcja Strategii Rozwoju Makroregionu Polski Centralnej (do pobrania tutaj).