Jak zmniejszyć koszty rewitalizacji? Inicjatywa JESSICA

Prawie dwa tygodnie temu w mediach pojawiła się informacja o podjęciu działań w kierunku rewitalizacji dwu zabytków architektonicznych Warszawy – budynku dawnej Łaźni Teodozji Majewskiej oraz Pałacu Tyszkiewiczów – Potockich. 19 grudnia rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof.  Marcin Pałys oraz Prezes Zarządu Banku Gospodarstwa Wiejskiego Dariusz Kacprzyk podpisali umowę w ramach inicjatywy JESSICA na pożyczki, dzięki którym odnowione zostaną wspomniane perełki architektoniczne Stolicy.

Podczas spotkania z Pałacu Kazimierzowskim, będącym siedzibą władz Uniwersytetu Warszawskiego, obecni byli marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik oraz wiceprezydent m.st. Warszawy – Michał Olszewski. Pozwala to na potwierdzenie faktu, że charakter budynków będących przedmiotem rewitalizacji jest istotny nie tylko dla UW, ale również dla samego miasta.  Zaciągnięta pożyczka ma pokryć 75% kosztów inwestycji, a dzięki skorzystaniu z inicjatywy JESSICA jej oprocentowanie wynosi zaledwie 0,5% w skali roku.

Oba budynki są w złym stanie technicznym. Budynek dawnej Łaźni Teodozji Majewskiej wymaga remontu elewacji, następnie zostanie zaadaptowany na potrzeby Instytutu Dziennikarstwa UW.  Powstaną tam sale wykładowe i ćwiczeniowe, odpowiednie pomieszczenia techniczne, studia radiowe i telewizyjne. Przeniesiona zostanie tam także redakcja uniwersyteckiej telewizji internetowej. Cała inwestycja ma pochłonąć 8,2 mln zł.  W Pałacu Tyszkiewiczów – Potockich mieszczą się obecnie Centrum Języka i Kultury Polskiej ,,Polonicum”, Instytut Muzykologii oraz Studium Europy Wschodniej. Podjęte działania rewitalizacyjne będą polegać głównie na remoncie elewacji, dachu, wymianie okien oraz remoncie reprezentacyjnych sal na pierwszy piętrze. Działania te oszacowano na 6,1 mln zł. Po remoncie budynek ten może stać się prawdziwą perełką śródmieścia Warszawy. Działania rewitalizacyjne potrwają półtora roku, mają zostać zakończone w połowie 2015 r.

Wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji na obszarach miejskich – tak możemy tłumaczyć nazwę JESSICA (ang. Joint Support for Sustainable Investment in City Areas). Jest to wspólna inicjatywa Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Co odróżnia JESSICA od zwykłego systemu dotacyjnego? JESSICA  to instrument zwrotnego finansowania, otrzymane wsparcie przybiera formę np. pożyczki. Po zakończeniu inwestycji pożyczkobiorca musi ją spłacić, co umożliwia finansowanie z tych środków kolejnych projektów. Jak wygląda mechanizm operacji? Część środków z Regionalnego Programu Operacyjnego zostaje przekazana dla Funduszu Powierniczego, potem z tego źródła dofinansowany zostaje Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM). FROM zajmuje się zarządzaniem środkami funduszu i inwestowaniem ich bezpośrednio w projekty miejskie poprzez zwrotne instrumenty finansowe, np. pożyczki udzielane na preferencyjnych warunkach. W województwie mazowieckim, wielkopolskim oraz pomorskim rolę wspomnianego Funduszu pełni Bank Gospodarstwa Krajowego, zarządzający łączną kwotą ok. 625 mln zł. Jak informuje na swojej stronie internetowej BGK – do tej pory zawartych zostało z nim już ponad 50 umów na łączną kwotę ok. 536 mln zł. Umowy te dotyczyły niskoprocentowych pożyczek (od 0,5% p.a.) w długim okresie spłaty (do 20 lat) z karencją w spłacie kapitału do 12 miesięcy po zakończeniu realizacji projektu. Pożyczki te są wolne od opłat i prowizji z tytułu udzielania i obsługi pożyczki.

Pierwszym regionem w Europie, który zaczął wdrażanie inicjatywy JESSICA było województwo wielkopolskie (wielkość środków – 66 264 706 euro), następnie województwa zachodniopomorskie, pomorskie oraz śląskie. Zarząd województwa mazowieckiego podpisał umowę z EBI w lipcu 2011 r. Tym samym postanowiono przeznaczyć ok. 40 mln euro na realizację inicjatyw, których przedmioty leżą w ramach trzech działań Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007 – 2013, tj:

1. Działanie 1.6 „Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym” w ramach Priorytetu I „Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości na Mazowszu”, dostępna kwota ok. 23 mln zł,
2. Działanie 4.3. „Ochrona powietrza, energetyka” w ramach Priorytetu IV „Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka” , dostępna kwota ok. 66 mln zł oraz
3. Działanie 5.2. „Rewitalizacja miast” w ramach Priorytetu V „Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu” , dostępna kwota ok. 66 mln zł.

Bank Gospodarstwa Krajowego działa tu we współpracy z Agencją Rozwoju Mazowsza S.A. oraz Mazowiecką Agencją Energetyczną Sp z o.o.

Tego typu pomoc sprawdza się! Zamiast bezzwrotnej dotacji można udzielić pożyczki, dzięki czumu kapitał podarowany danemu regionowi wraca, a co więcej powiększa się – można więc pożyczać więcej, tym samym wspomagać realizację coraz większej ilości projektów na obszarach miejskich.

Zapraszamy także do zapoznania się z ideą programu JEREMI.