GEOPLAN MPZP – Siła narzędzi CAD i funkcjonalność narzędzi GIS
GEOPLAN MPZP® to narzędzie wykorzystujące platformy graficzne Bentley Systems®, organizujące prace projektowe w planowaniu przestrzennym oraz zarządzanie dokumentami planistycznymi na etapie ich realizacji. Charakteryzuje się unikalną ergonomią opartą – produkt jest rozwijany przez zespół o wieloletnim doświadczeniu w planowaniu przestrzennym, z wykorzystaniem dostępnych narzędzi w platformach graficznych Bentley Systems® oraz zaimplemetowaną funkcjonalność narzędzi GIS.
Generalna idea jaka przyświeca autorom to przyspieszenie prac i wyeliminowanie potencjalnych błędów i chaosu, jaki wkrada się w trakcie prowadzonych prac przez zespoły wieloosobowe, na przestrzeni wielomiesięcznej procedury planistycznej.
Cele te to w szczególności:
- Automatyzacja procesów powtarzalnych.
- Eliminowanie czasochłonnych procesów manualnych generujących potencjalne błędy.
- Tworzenie dokumentów graficznych w powiązaniu z tekstowymi.
- Budowa otwartego standardu zgodnego z przepisami, umożliwiającego łatwość kontynuowania i wznawiana prac przez różne osoby w zespole, na dowolnym etapie ich zaawansowania.
- Możliwość realizacji opracowań planistycznych na poziomie samorządów.
Funkcjonalność i ergonomia
Proces tworzenia dokumentów planistycznych został usystematyzowany w formie palet narzędzi, logicznie skonfigurowanych – przewidzianych i wykorzystywanych w trakcie realizacji poszczególnych etapów prac projektowych.
Prace rozpoczyna się od wykorzystania funkcji umożliwiających założenie całego projektu. Odbywa się to automatycznie w oparciu o wcześniej przegotowany plik prototypowy. Wygenerowana plikowa struktura – wzajemnie podpięta referencyjnie składa się z 17 tematów (np. przeznaczenia terenu, ochrona dóbr kultury, ochrona przyrody, wnioski do projektu, itd.). Jest to rozwiązanie, które pozwala zapanować nad poprawną kolejnością wyświetlania poszczególnych obiektów załącznika graficznego, chroni przed niepożądaną utratą danych z dziedziny niebędącej przedmiotem prac oraz pozwala na prowadzenie prac równoległych nad różnymi sferami projektu. Proces rysowania, a raczej wprowadzania obiektów wykorzystuje funkcje CAD platformy graficznej wywoływane poprzez okna aplikacji dostosowane do specyfiki branży planistycznej. Z ich poziomu wybiera się ustalenia lub elementy informacyjne rysunku planu. Odbywa się to intuicyjne z list zawierających jednoznaczne branżowe nazewnictwo.
Zarówno obiekty punktowe, liniowe, jak i poligonowe posiadają predefiniowaną symbolikę, która została tak opracowana, żeby zapewnić czytelność rysunków bardzo skomplikowanych w różnych predefiniowanych skalach. Nie jest to jednak rozwiązanie hermetyczne, istnieje bowiem możliwość dostosowania stylów do własnych oczekiwań.
Narzędzia standardowe, dostępne w środowisku Bentley Systems® zostały rozbudowane o dodatkową funkcjonalność pozwalającą na płynną, intuicyjną i sprawną pracę. Są to takie funkcje jak:
- zmiana kompleksowa palet kolorów umożliwiająca uzyskanie odmiennych konwencji kolorystycznych rysunków,
- zmiana skali symboliki obiektów punktowych, liniowych i tekstu, odpowiednio do predefiniowanych skali wydruków,
- generowanie legendy w oparciu o wprowadzone obiekty do rysunku,
- zmiana kierunku linii,
- przełączanie się na konkretny plik referencyjny poprzez wskazanie obiektu w nim wprowadzonego,
- wykopiowywanie z zachowaniem współrzędnych np. granic działek z podpiętej referencyjnie wektorowej ewidencji, zapewniając w ten sposób topologiczne relacje pomiędzy rysunkiem planu a ewidencją gruntów,
- archiwizowanie projektu.
Kolejny istotny obszar funkcjonalności to tworzenie etykiet i praca z tekstem. Symbole terenu tworzone są automatycznie poprzez wybranie odpowiedniej kategorii terenu z listy i kliknięcie wydzielonego wcześniej terenu liniami rozgraniczającymi. Jeżeli wybrany zostanie np. teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinne to zostanie wygenerowana jako centroid etykieta MN. W dalszym kroku można dodać odpowiedni numer lub zmodyfikować kategorię terenu dodając np. przeznaczenie uzupełniające lub towarzyszące. Proces zarządzania etykietami odbywa się z poziomu okna tabeli, zaopatrzonego w szereg narzędzi do sortowania, filtrowania i kontroli błędów, w tym wyszukiwania duplikatów. Jest to rozwiązanie bardzo praktyczne i unikalne, które pozwala na zarządzanie rysunkiem stworzonym w środowisku CAD poprzez tabelę z atrybutami opisowymi, analogicznie jak to się odbywa w narzędziach GIS.
Po stworzeniu rysunku, w kolejnym kroku przystępujemy do pracy z tekstem. W tym celu niezbędne jest posiadanie oprogramowania Microsoft Word®, które po zainstalowaniu aplikacji otrzymuje dodatkową funkcjonalność umożliwiającą komunikację z rysunkiem planu. Wywołanie uchwały (pliku tekstowego) z poziomu aplikacji uruchamia funkcje pozwalające na sprawne tworzenie projektu uchwały. Umożliwiają one zarządzanie stylami, automatyczne wstawianie etykiet wg różnych kryteriów wcześniej wprowadzonych do rysunku planu (np. indywidualnie albo wszystkie tereny spełniające kryterium MN/U) – jest to funkcja, która eliminuje jeden z najbardziej karkołomnych i błędotwórczych procesów – przepisywanie symboli terenów do uchwały z rysunku planu. W dalszej części narzędzia umożliwiają zarządzanie etykietami już wstawionymi, tak aby korekty planu przebiegały płynnie pod kontrolą aplikacji.
Gotowy projekt można w łatwy sposób udostępnić osobom i instytucjom zewnętrznym. W tym celu aplikacja posiada rastryfikator umożliwiający wygenerowanie pliku w formacie np. tiff wraz z zestawem plików nagłówkowych tfw i tab, zapewniającymi uzyskanie prawidłowej georeferencji po wczytaniu pliku do oprogramowania obsługującego plik tfw (np. QGIS®, ArcView®). Konwersję można wykonać również do postaci wektorowej tj. do pliku shp czy tab.
Po zakończeniu prac planistycznych akt można przekazać jednostkom samorządowym, do ich realizacji. Jeżeli gmina także posiada oprogramowanie GEOPLAN MPZP® to ma do dyspozycji narzędzia, za pomocą których może bezpośrednio wprowadzić dokument do rejestru integrującego w sposób kompleksowy zasób planów. W dalszej kolejności ma możliwość sporządzania wyrysów i wypisów, generowania zestawień tabelarycznych, przygotowywania załączników graficznych do uchwał w sprawie przystąpienia do sporządzenia mpzp czy kontroli granic planów obowiązujących w odniesieniu do dalszych, perspektywicznych prac planistycznych.
Elastyczność narzędzia umożliwia tworzenie dokumentów w różnych skalach, w tym w skalach odpowiadającym studium. W tym kontekście można uznać, że narzędzie w sposób kompleksowy rozwiązuje szereg bolączek, z którymi sami się borykaliśmy podczas opracowań z zakresu gospodarki przestrzennej. Należy dodać, że niezależnie od postępów funkcjonalności naszej aplikacji rozwijana jest również funkcjonalność produktów Bentley Systems®, które ze sobą współdziałają. W praktyce doskonale sprawdzają się narzędzia stricte rysunkowe, narzędzia umożliwiające wyczytywanie danych z różnych źródeł, w tym z WMS-ów czy transformacji w locie danych z różnych układów geodezyjnych.
Autor: GEOPLAN Adrian Luszka