AKTUALNOŚCI

Baana – fiński przykład jak wykorzystać zlikwidowaną linię kolejową.

Dawna trasa kolejowa w centrum Helsinek łączyła porty z ogólnokrajową siecią. Dziś jest to ciąg pieszo-rowerowy Baana, chętnie wykorzystywany przez mieszkańców oraz turystów.

Mapa Helsinek sprzed około 100 lat. Widać na niej linię kolejową Helsingin satamarata otaczającą miasto. Źródło: wikimedia.org

powyżej: mapa Helsinek sprzed około 100 lat. Widać na niej linię kolejową Helsingin satamarata otaczającą miasto. Źródło: wikimedia.org

W 1895 roku otworzono linię kolejową Helsingin Satamarata, łączącą główny dworzec kolejowy miasta oraz działające porty w mieście, aż do portu Katajanokka. Tor otaczał centrum, jednoczenie oddzielając miasto od wody. Na odcinku 1,3 km pomiędzy dzielnicą Ruoholahti (dawnym portem) oraz okolicami zatoki Töölö linia prowadziła wśród tkanki miejskiej w kilkumetrowym zagłębieniu terenu.

W związku z przenoszeniem funkcji portowych poza centrum miasta, rozpoczęto dyskusje na temat linii kolejowej przecinającej tkankę Helsinek. Projekt Baany pojawił się w roku 2003. Podjęto decyzję o likwidacji torowiska oddzielającego miasto od wody oraz wykorzystaniu wykopu dla ruchu pieszego i rowerowego. Razem z funkcją komunikacyjną postanowiono stworzyć interesującą przestrzeń publiczną z możliwością odpoczynku czy uprawiania sportów. Pozwoliła na to szerokość wykopu od ok. 15 do ok. 30 metrów. Rozważano zakrycie Baany i stworzenie tunelu oraz przestrzeni publicznych na poziomie “0”, jednak z uwagi na czynniki finansowe oraz technologiczne zdecydowano o zachowaniu otwartego wykopu. Koszt budowy oszacowano na 5 milionów euro, a powierzchnię przedsięwzięcia na ok. 16 000 metrów kwadratowych. W 2008 roku port towarowy został przeniesiony całkowicie poza centrum miasta z obszaru Länsisatama do Vuosaari, a linia kolejowa straciła swoje znaczenie. W maju 2009 torowisko zniknęło.

Otwarcie „nowej” Baany nastąpiło w czerwcu 2012 roku. Dzięki bezkolizyjności dawnej linii kolejowej, piesi oraz rowerzyści otrzymali możliwość szybkiego i bezpiecznego przemieszczania się w sercu miasta. Poza dwoma wlotami na końcach trasy – w Ruoholahti oraz w okolicach dworca kolejowego – utworzono cztery rampy umożliwiające wjazd i wejście na poziom „zerowy”. Baana szybko stała się interesującym fragmentem miasta i jest używana chętnie zarówno przez pieszych jak i rowerzystów. Przy realizacji projektu zachowano kamienne ściany oraz ślady dawnego torowiska. W 2014 roku projekt został wyróżniony w konkursie na najlepszą europejską przestrzeń publiczną European Prize for Urban Public Space.

Baana, Helsinki